Nà féidir bheith i d’fheoilséantóir. Itheann tú ainmhithe nó is veigeán tú, nÃl aon áit eatarthu, a deir Ciarán Dunbar…
Tá aithne agam ar go leor daoine atá ina veigeatóirÃ, nà itheann siad feoil ar bith ach itheann siad táirgà déirÃochta agus itheann siad uibheacha.
Nà fiú sin.
Cén fáth?
Mar, más sin do rogha, faigheann ainmhithe bás cibé ar bith.
Go deimhin ba chirte iad a ithe.
Tá sé seo mÃnithe agam le daoine le tamall anuas ach nà chreideann siad mé.
Is cosúil go bhfuil an fhÃrinne ró-gharbh dóibh, mar sin tá sé in am dom na fÃricà a leagan amach:
Tá tuairim ar 2.2 milliún cearc ubh-bhreithe i bPoblacht na hÉireann.
Tá an chuid is mó acu sin gafa i gcásanna cúbarnaà (battery cages) ar feadh a saoil, cé go bhfuil siad beagáinÃn nÃos fearr as ná mar a bhà roimhe seo – ach sin scéal eile.
Ach abair liom, agus smaoinigh air seo anois, meas tú go bhfuil 2.2 milliún coileach ann ar fheirmeacha sa Phoblacht (tá 50% de na sicÃnà ubh-bhreithe a thagann ar an tsaol ina gcoiligh ar ndóigh), iad ag maireachtáil leo go sona sásta go dtà go bhfaigheann siad bás go nádúrtha?
NÃl leoga.
Is à an fhÃrinne ná go gcuirtear na coiligh chun báis nóiméid tar éis go mbriseann siad amach as an ubh.
Déantar sin le gás nó, nÃos coitianta, ‘go meicniúil’.
Is é sin le rá go gcaitear iad ar lanna guairneacha, ‘maothú’ (maceration) a thugtar air.
Seans go bhfuil cuid agaibh in amhras go fóill ach seo an fhÃrinne (ná hamharc ar na fÃseáin seo má ghoilltear ort go furasta):
Is cuma má tá d’ubh orgánach, saor-raoin nó rud ar bith eile, tarlaÃonn an rud ceannann céanna.
Nà féidir na sicÃnà fireannacha a choinneáil, nà fiú é ó thaobh cúrsaà eacnamaÃochta de, agus nà fiú iad a thógáil ar mhaithe lena gcuid feola ach an oiread.
Is féidir an cleachtas sin a cháineadh ach má itheann tú féin uibheacha, tá tú féin chomh páirteach sa slad seo is atá duine ar bith eile.
Maith go leor, a deir cuid agaibh, ólaim bainne agus ithim cáis – bÃonn saol ag na laonna fireannacha agus ansin maraÃtear iad ar mhaith lena gcuid feola.
Seans, ach is minic nach amhlaidh an cás.
Is den phór Freaslannach (Friesian) tuairim is 99% de na tréada déirÃochta in Éirinn.
Nà fiú mórán iad ó thaobh na feola de, is é sin le rá nach fiú iad a thógáil ar mhaithe lena gcuid feola.
Mar sin féin, le blianta anuas tá iarracht ar bun chun é seo a dhéanamh go brabúsach.
Is minic anois áfach go n-easpórtáiltear iad agus go dtógtar iad ar son laofheola.
In 2007 tháinig feabhas ar na coinnÃollacha ina dtógtar na gamhna san Eoraip ach is gearr an saol a bhÃonn acu go fóill:
Ar an drochuair, is minic nach féidir bealach brabúsach a aimsiú chun iad a thógáil agus scaoiltear chun báis iad dÃreach tar éis go mbeirtear iad.
NÃor mhaith le feirmeoir ar bith sin a dhéanamh, ach cén rogha atá acu?
Ar ais chuig tús an scéil mar sin.
Fiú mura n-itheann tú feoil, má ólann tú bainne nó má itheann tú cáis / iógart / uachtar / im nó uibheacha, faigheann ainmhithe bás mar gheall ar do ghnÃomh.
Sin à an fhÃrinne gharbh.
Is iriseoir Ciarán Dunbar a bhfuil cónaà air sa Dún Theas. MaraÃonn sé agus itheann sé ainmhithe.