Is í an bhean ildánach Muireann Nic Amhlaoibh, iar-phríomh-amhránaí Danu agus ceann feadhna Aeons, atá i gcathaoir ‘60 Soicind’ an babhta seo.
Labhair sí linn faoi laethanta a hóige, faoin suaimhneas agus sástacht a mhothaíonn sí ag an staid seo ina saol, scannáin sci-fi agus faoin rud is fearr faoi bheith i do Ghael – “na hoícheanta iontacha a thugann le chéile sinn chun ceiliúradh a dhéanamh ar ár gcuid ceoil, ar ár gcultúr, ar ár dtraidisiún, mar a bheas ar siúl againn ag Gradaim Cheoil NÓS Dé hAoine!”
1. Cárb as duit?
Is as Dún Chaoin mé agus is ansin a tógadh mé den chuid is mó. Chaith mé tamall mar chailín óg ar Oileán Chléire agus Inis Oírr.
2. An bhfuil cuimhne ar leith a sheasann amach ó d’óige?
Is cuimhin liom nuair a bhí muid ag maireachtáint ar Inis Oírr. Dhúisíos agus ritheas síos an staighre – bhí mam agus daid fós sa leaba. Amach an príomhdhoras liom, amach an gairdín, amach an geata agus síos go dtí an trá. Is cuimhin liom a bheith ar an trá liom féin. N’fheadar cén aois a bhí mé, an-óg ar fad, dó nó trí b’fhéidir. Bhí saoirse iontach ann ag maireachtáint ar oileán, is beag dainséar a bhí ann i ndáiríre!
3. As na tíortha ar fad ar thug cuairt orthu, cén ceann is fearr leat agus cén fáth?
Thiteas i ngrá le hAlbain. Tír í atá chomh cosúil le hÉirinn ar a lán slite, ach an-difriúil ar shlite eile. Tá Albain go haoibhinn agus is breá liom an ceol!
3. Cé hí/hé an t-amhránaí is fearr leat?
Ní féidir liom aon fhreagra a thabhairt ar an gceann seo ach faoi láthair tá mé ag canadh le mo dhlúthchara Séamus Ó Beaglaoich agus ag foghlaim uaidh gach aon lá: na hamhráin atá aige, an saibhreas atá leis, an tslí a roinneann sé a chuid ceoil go fial! Is breá liom a bheith ag éisteacht leis.
4. Píosa ceoil nó amhrán a chuireann tú ar siúl go minic?
Is breá liom a bheith ag éisteacht le ceol uirlise, fuaimrian scannáin nó a leithéid mar má bhím ag éisteacht le hamhráin ní féidir liom rud ar bith eile a dhéanamh. Bheadh dul amú orm agus mé ag tiomáint nó rud éigin! Tá mé ag baint an-chuid sult as ceol Atlas faoi láthair.
5) An béile is fearr leat?
Tá m’fhear céile, Billy, chun béile Meicsiceach a dhéanamh dúinn anocht. Tá sé dochreidte, níl sé ró-mhaith duit ach tá sé go haoibhinn!
Is éard atá ann ná sicín, rís, pónairí istigh in tortilla, agus in airde air sin bíonn guacamole, cáis fhriochta, uachtar searbh agus salsa! ‘Chili’ Changa atá air!
6. Fíon nó beoir?
Fíon.
7. Cad a dhéanfá mar shlí bheatha mura mbeifeá i d’amhránaí?
Chuaigh mé chuig coláiste ealaíne mar sin bheinn i m’ealaíontóir b’fhéidir! Ní dócha go mbeinn in ann jab ceart a bheith agam. Níl an sórt sin intinne agam. Níl mé go maith le huimhreacha!
8. Leabhar maith atá léite agat?
Sin cathú atá orm faoi láthair, ní bhíonn mórán ama agam a bheith ag léamh ach is breá liom beathaisnéisí, go háirithe cinn faoi amhránaithe! Tá an tseilf lán leofa!
9. Dá mbeifeá ag eagrú oíche speisialta do Billy (giota beag wooála), cén sórt oíche a d’eagrófá dó?
Béile, is breá liom cócaireacht. Is breá liom a bheith ag ithe. Tá Billy ar an tslí chéanna. Níl aon rud is fearr linn a dhéanamh ná dul amach le haghaidh dinnéir – gan orainn a bheith ag iarraidh gach cúpla soicind de bharr na leanaí – agus bia eachtrannach éigin a thriail.
10. Seisiún nó ceolchoirm?
Seisiún.
11. An bhfuil scannán maith feicthe agat ar na mallaibh?
Ní ritheann scannán ar leith liom ach is breá liom sci-fi. Is breá liom aon rud nach bhfuil fíor!
12. Cé hé/hí an t-aisteoir is fearr dar leat?
Cillian Murphy is dócha agus Brendan Gleeson!
13. An rud is fearr faoi bheith i do Ghael?
Na hoícheanta iontacha a thugann le chéile sinn chun ceiliúradh a dhéanamh ar ár gcuid ceoil, ar ár gcultúr, ar ár dtraidisiún… mar a bheas ag Gradaim Cheoil NÓS Dé hAoine!
14. Céard é an píosa éadaí is fearr leat?
Éadaí le m’fhear céile. Faoi láthair tá mé ag caitheamh cairdeagan mór millteach a thug mo mháthair dó. Mura bhfuil sin orm, bheadh rud éigin eile leis á chaitheamh agam. Bím déanta suas an t-am ar fad ar an obair, os comhair ceamara nó ar stáitse, mar sin nuair a bhím aige baile, bíonn éadaí móra millteacha le m’fhear orm! Ní aithneofá mé! (gáire)
15. An bhfuil aon aiféala agat?
Ní dóigh liom bhfuil. Waó! Tugann gach rud chuig an bpointe seo muid. Beidh mé ag cuimhneamh air seo arís agus ag gol faoi go leor rudaí b’fhéidir (gáire). I bhfírinne, ní dóigh liom go bhfuil. Ní bhím ag smaoineamh faoi aon rud ar leith sula dtéim a chodladh. Tá mé ana-bhuíoch agus ana-shásta leis an saol atá agam anois.
16. Dá mbeadh €20 fágtha sa chuntas agat, cad a dhéanfá leis?
Rud éigin do na leanaí agus caife deas!
17. Cad é an chéad tír eile ar mhaith leat cuairt a thabhairt uirthi? Cén fáth?
Tá mé féin agus Billy (déantóir na bpúcaí, sa lár) ag caint ar dul chun na Gréige. Is seandálaí agus béaloideachasóir é Billy (agus is eisean a rinne na púcaí a bhí páirteach in TG4XX beo). Is breá liomsa bia agus ceol ó thíortha eile. Tá ana-shuim agam sa Mheánoirthear ach faoi láthair ní dóigh liom go bhfuil sé ró-oiriúnach do na leanaí.
18. As na ceolchoirmeacha ar fad atá déanta agat, an bhfuil aon cheann ar leith a sheasann amach? Cén fáth?
Seasann TG4 XX amach mar cheiliúradh iontach! An oíche eile a sheasann amach ná oíche ar bronnadh Gradaim Cheoil TG4 orm. Ach bhí mé ag iompar an oíche sin agus ana-throm!
19. An bhfuil drochnós ar bith agat?
Bím ag piocadh ar m’fhear céile chun jabanna a dhéanamh ar fud an tí!
20. Buaicphointe saoil go dtí seo?
Na leanaí. Agus an saol iontach atá agam, tá na leanaí sláintiúil, tá mé ag triail rudaí nua. Tá mé ana-shuaimhneach agus sásta sa staid seo i mo shaol!
Beidh Muireann, mar Aeons, ag seinm ag Gradaim Cheoil NÓS sa Sugar Club, BÁC, Dé hAoine 20 Eanáir.
