Ós rud é go raibh an chéad léiriú de chuid Teac Damsa, Loch na hEala, ar na drámaí is fearr a bhí feicthe agam riamh bhí an-fhonn go deo orm freastal ar an dara léiriú uathu, MÁM. Bhí slacht chomh mór sin ar an gcéad iarracht sin uathu gur deacair a chreidiúint nach raibh ansin ach céadiarracht an chompántais.
Léiriú eile ar fad MÁM, áfach, léiriú ina bhfuil an bhéim ar an damhsa. Is é croílár agus iomlán an léirithe é. Tá ceol traidisiúnta, ceol trialach agus ceol s t a r g a z e mar chúlra leis. 80 nóiméad a mhaireann sé, a bhí pas beag rófhada bhraith mé féin (nó b’fhéidir go raibh an-iomad ocrais orm).
Chuirfeadh a lán eilimintí den léiriú scannán uafáis i gcuimhne; aghaidheanna fidil ainmhithe, ceol díchordach, cailín óg i ngúna bán á sceimhliú ag slua anaithnid. Tá scoth an cheoil ann, go háirithe ó Chormac Ó Beaglaoich, é ina rí i lár báire ag seinm foinn thraidisiúnta go leor a aithneoidh éinne a bhfuil cluas éisteachta tugtha acu don teaghlach ceolmhar sin.
Cé go bhfuil méid áirithe portaireachta agus damhsa ar an sean-nós ní fíor gur léiriú Gaelach é seo dáiríre. Tá i bhfad níos mó ná sin ann agus cuireann s t a r g a z e rí-chúláilte dreach eile ar fad an gceol.
Rinneadh an léiriú a fhorbairt i gCorca Dhuibhe mar a bhfuil cónaí ar an gceann feadhna Michael Keegan-Dolan, a bhean Rachel Poirier agus a n-iníon. Tá róil lárnacha ag an mbeirt seo sa léiriú. Is léir ó nótaí an dráma go bhfuil ról lárnach ag an nGaoluinn i bhfís Keegan-Dolan, go deimhin seans gur Gaeilge ar fad a labhraítear ar an ardán, mar sin féin ní labhraítear ach cúpla focal san iomlán!
An damhsa mar sin. Lúbann na damhsóirí iad féin ina n-ilcruthanna iomadúla áille ó thús deireadh, damhsa mall grámhar, damhsa buile mire ina bhfuil meascán den uile shórt damhsa, gaelach, ballet, chomh maith le gnéithe atá breá nua-aimseartha.
Cé gur féidir scáth scéal éigin a bhraith, in amanna níl mórán d’insint thraidisiúnta sa léiriú. Seans gur sochraid atá ag tarlú agus an páistín bán féin marbh, nó an é a céad chomaoineach atá ann nó bainis? Is maith an té a thuigfeadh.
Tá eilimintí áille go leor ann, bleaist fuaimeanna nach mbaintear as uirlisí de ghnáth, rithim na gcos, plimp phaicéad criospaí. Tá scáthanna na ndamhsóirí ann agus leathscéalta beaga boga anseo is ansiúd, damhsa atá bunaithe ar na damhsóirí a bheith ag caitheamh aníos ba dhóigh leat. D’éirigh le lucht an léirithe teacht ar bhealach nua leis an mbrat ardáin a ardú fiú, gníomh glic foréigneach a bhaineann cisil an oinniúin de réir a chéile.
Tá gnéithe go leor den léiriú seo fíorchumhachtach agus cuireann an chliar corp, anam, allas agus croí isteach sa léiriú. Mar sin féin bhraitheas go raibh scéal in easnamh a ligfeadh dom teacht isteach níos mó air. Fiú an té a théann ag machnamh ar ainm an phíosa agus a scrúdaíonn leabhrán an léirithe ní thagann cúrsaí chun soiléire.
Gach seans nach chuige sin an léiriú ach fágtar gur deacair don ghnáthbhreathnóir dul i ngleic leis i gceart, dar liomsa. Tá le lua chomh maith gur chuir duine den lucht féachana isteach go mór ar an léiriú nuair a d’éigh fón póca ‘GPS SIGNAL HAS BEEN LOST’ díreach agus muid ag sleamhnú isteach i ndomhan an léirithe. Múchaigí na diabhail fóin phóca!
