Sa mhír cheoil seo tugann muid cluas le agus cluineann muid faoi amhrán nua-chumtha Gaeilge ar leith.
An tseachtain seo, labhair Synead Toomey linn faoi ‘D’athraigh mé’, amhrán a chum sí nuair a bhí sí 14 bliana d’aois.
Bhuaigh an t-amhrán céanna, a dhíríonn ar chastachta caidrimh le cairde, an mórdhuais ag comórtas Scléip cúpla bliain ó shin.
Is amhránaí agus cumadóir í Sinéad, as Ard na Croise, Co. an Chláir, atá ag cur go mór le saol an cheoil i gcathair Luimnigh faoi láthair, áit a bhfuil sí ag tabhairt faoi chéim sa cheol agus amhránaíocht.
Is breá le Synead a bheith ag buscáil agus is minic í ag giggeáil in Dolans, teach tábhairne a bhfuil cáil an cheoil air, agus in áiteanna eile faoin chathair.
Tá lúcháir orainn a rá libh fosta go bhfuil Synead ag cumadh léi i nGaeilge agus go bhfuil amhráin nua á dtaifead aici go luath.
Éist le ‘D’athraigh mé’ agus léigh faoi anseo.
1) Inis dúinn faoi chúlra ‘D’athraigh mé’?
Scríobh mé an t-amhrán seo nuair a bhí mé 14 bliana d’aois. Thit mé amach le cara, bhí troid mhór againn agus níor thuig sí mo thaobh-sa den scéal.
An fáth gur scríobh mé an t-amhrán ná go raibh mé ag iarraidh mo mhothúcháin a chur in iúl di.
2) An bhfuil teachtaireacht ar leith ann?
Bhuel, tá dhá thaobh le gach scéal agus tá léamh eagsúil ag daoine ar an scéal amháin. Is féidir leat foghlaim ó rudaí agus bogadh ar aghaidh nó is féidir a bheith diúltach faoi agus a bheith trom ort féin.
3) An bhfuil dúshlán i gceist le bheith ag cumadh amhrán i nGaeilge?
Tá dúshlán ar leith ann ach is fiú é. Scríobh mé an t-amhrán seo i nGaeilge ar dtús agus ó shin chuir mé leagan Béarla le chéile.
Caithfidh mé a rá nach maith liom é agus nach gcanaim é. Cailltear cuid mhór. Mothaím go bhfuil níos mó fuinneamh agus mothúcháin sa leagan Gaeilge.
LIRICÍ:
Dóchas a’ cailliúint,
Sna dhaoine a cheap tú a bhí i gceart
D’inis mé mo rúin duit
An raibh do cheann agamsa?
Déan iarracht a mhothú
Sa dorchadas na chóilm
Ró dhomhain le leigheas
Thug mé suas é,
Ach ní fhada tú é
(Curfá)
Gur athraigh mé
Ar maitheas nó in olcas
D’athraigh mé is tá an milleán ort
Anáil caillte,
ar na nithe a ceap tú go ndúirt mé
D’fheadfadh sé a bheith difriúil
Ach tá sé mar an gceanna
Shíl mé gur aithin mé an té a sheas liom
Tá do rúin agamsa, ní mbeidh muinín agat arís
Ach táim ag béicíl, an gcloiseann tú mé (an gcloiseann tú mé)
Táim ag béicíl ar nós ceirnín briste (an gcloiseann tú mé)
(Curfá)
Gur athraigh mé
Ar mhaitheas nó in olcas
D’athraigh mé is tá an milleán ort
Droichead
Tagann daoine isteach is imíonn siad arís
‘Sé an té atá ann I gconaí ‘sé an té atá fíor
Tagann daoine isteach is imíonn siad arís
‘Sé an té atá ann I gconaí ‘sé an té atá fíor
Cúrfa
Mar d’athriagh mé,
ar mhaiteas ní in olcas a deirtear
Mar d’athriagh mé
ach d’fhan tú mar a bhí
