Ní minic sa ré iar-nua-aoiseach seo a chruthaíonn banna ceoilseánra ceoil as an nua ach is deacair argóint nuair a thugann Saint Sister na hardchathrach “atmosfolk” ar a gcumasc sainiúil d’eilimintí de dhaoncheol na 1960idí, ceol cruite agus popcheol bog leictreonach.
Bunaíodh Saint Sister in 2014 nuair a chas Morgan McIntyre agus Gemma Doherty ar a chéile agus iad ag freastal ar Choláiste na Tríonóide. Tá albam début na beirte, Shape Of Silence, sna siopaí anois. Bailiúchán d’amhráin inbhreathnaitheacha é a bhfuil, i bhfocail McIntyre, “blas níos láidre an phopcheoil ar roinnt acu ná aon rud atá eisithe go dtí seo againn.”
Dhein Morgan agus Gemma cur síos do Ar Chúl an Albaim ar na seacht bport is mó a bhí sa cheann acu faid is a bhí Shape Of Silence á gcumadh agus á dtaifeadadh.
1. Joni Mitchell – ‘A Case of You’
Morgan: “D’fhéadfainn aon rian ón albam Blue a roghnú. Is aoibhinn liom Joni agus an t-albam seo (dheineas tagairt dó inár n-amhrán ‘Twin Peaks’, fiú) agus is minic a théim ar ais chuige, go háirithe nuair atáim ar thóir inspioráide ó thaobh cumadh amhrán de. Sin ráite, tá ‘A Case Of You’ chomh gleoite, fiú i gcomhluadar na n-amhrán iontach eile ar an albam, go bhfágann sé ina staic mé aon uair a chloisim é. Tá sé chomh lán de bhriseadh croí, agus grá agus tart. Ceann é de na hamhráin seo nach féidir liom an saol a shamhlú gan bheith ann dó.”
2. Julianna Barwick – ‘The Harbinger’
Morgan: Ba mhinic dom éisteacht leis an amhrán seo agus an t-albam á thaifeadadh i gCiarraí againn. Tá sraitheanna a glóir chomh tiubh le hatmaisféar. Mothaíonn sé chomh leachtach, lán de ghluaiseacht ach fós chomh ciúin. Tá an fhuaim ar nós pluide thart ort, ar nós na farraige, mothaíonn sí i bhfad níos mó ná thú ach fós tá sí fréamhaithe ar nós go raibh sí ag teacht amach as do chorp féin.
3. Big Thief – ‘Mary’
Morgan: “Laoch eile de liriceoir domsa í Adrianne Lenker. Éiríonn léi i gcónaí slí spéisiúil, nua a aimsiú le cur síos ar rud chomh simplí agus chomh coitianta. Nuair a bhím ag scríobh bíonn eagla orm i gcónaí an iomarca samplaí sonracha a úsáid. Bíonn imní orm nach mbeidh aon duine eile in ann iad féin a fheiscint san amhrán má bhíonn na sonraí ró-shainiúil. Máistir í Lenker ar shonraí bainte óna saol féin a chur in amhrán gan an t-éisteoir a chur ó dhoras. A mhalairt a bhíonn i gceist, le fírinne – mothaíonn tú ar nós go rabhais ann, in aice léi i gciúnas gruama na tuaithe.”
4. ‘Cape Clear’ (port traidisiúnta)
Gemma: “Tá sé fíordheacair socrú ar dhornán beag rianta mar shainmhíniú ar na fuaimeanna a bhí dáiríre is tábhachtaí. Ní hiad na rianta is deise liom amháin atá roghnaithe agam, ach cinn a raibh tionchar ar leith acu orm feadh na slí freisin. Bhí orm tagairt a dhéanamh don chláirseach agus roinnt de cheol na hÉireann a raibh tionchar aige orm mar cheoltóir agus mar chumadóir. D’fhéadfadh mórán port a bheith i gceist, ach seasann ‘Cape Clear’ amach. Ba í mo mhúinteoir cláirsí, Brenda O’Somochain, a chuir an ceann seo in aithne dom. Ní féidir liom an leagan díreach céanna leis an gceann a mhúin sí dom a aimsiú ar líne, agus táim cinnte go bhfuil an leagan a sheinnim féin tar éis athrú thar na blianta leis. Measaim gur masúrca a bhí ann ó thús, port rince i 3/4, ach ba mar fhonn mall lán spáis a chuala mé an chéad babhta é. Déanaim amach go raibh sé sin ar cheann de na chéad uaireanta dom tuiscint a fháil ar an áilleacht a bhaineann le cumas ceoltóirí éagsúla léamh difriúil a bheith acu ar an bport céanna agus an chumhacht is féidir a chur in iúl sa spás sin, ag ligint don gciúnas labhairt ar a son féin.”
5. Steve Reich – ‘Piano Phase’
Gemma: “Dhein mé staidéir ar an gceol sa choláiste, agus uaireanta mhothaíos go raibh orainn éisteacht agus tabhairt faoin iomarca ceoil. Mhothaíos faoi bhrú áirithe chun pléisiúr a bhaint as rudaí nár thug aon phléisiúr dom, agus go raibh locht orm munar ‘thuig’ mé an tábhacht a bhain leis an bpíosa seo nó an píosa sin ceoil. Chuala ‘Piano Phase’ den chéad uair is mé fós ar scoil, agus ní raibh sé cosúil le haon rud a bhí cloiste roimhe sin agam. Chuaigh sé i bhfeidhm orm ar an tort. Simplíocht na míre, ach tá an smacht dhian atá ag teastáil chun an píosa seo a sheinnt dochreidte. Tá sé machnamhach agus hiopnóiseach ach chomh dlúth. Beidh an ceann seo agus ‘Music For 18 Musicians’ liom i gcónaí.
6. The Staves – ‘Mexico’
Gemma: “Bhí roinnt fadhbanna agam le mo ghlór nuair a bhí mé sa chéad bhliain ar an gcoláiste agus ní rabhas in ann canadh ar feadh tamaill de míonna. Bhí an cúrsa dírithe go mór ar an dtaobh teicniúil den cheol agus ní rabhas ag seinnt ceoil an oiread céanna agus a bhíodh sé de nós agam roimhe sin. Measaim gur thosnaigh mé ag mothú scartha ón gceol ar feadh tréimhse. Thosnaigh mé ar ranganna simplí amhránaíochta a dhéanamh chun dul i ngleic le mo chuid fadhbanna gutha agus is cuimhin liom siúl tríd an gCanáil Mhór lá agus an t-amhrán seo a chloistint den chéad uair. Dhein glaineacht a nglórtha rud éigin dom. Chuir siad an chúis go raibh mo chroí sa cheol an chéad lá i gcuimhne dom. Dheineas dearmad air sin cúpla uair is mé ag freastal ar an gcoláiste ach cuimhním ar an splanc shoiléireachta sin nuair a chloisim ‘Mexico’.”
7. Bon Iver – ‘Circle‘
“Dhein muid an ceirnín a léiriú thar thréimhse trí bliana i dteannta Alex Ryan. Déarfainn go bhfuil an triúr againn éagsúil lena chéile ó thaobh an cheoil a thaitníonn linn de, agus tá nósanna difriúla againn mar dhaoine freisin, ach is iad Bon Iver an t-aon bhanna a bhfuil grá againn triúr dóibh. Thosnaíomar ag taifeadadh i dteannta Alex siar in 2015 agus d’éisteamar le tarna halbam Bon Iver (Bon Iver) cuid mhaith an t-am sin nuair a bhímis ag glacadh sosa ón obair stiúideo. Nuair a tháinig 22, A Million (2016) amach ba mhór an fhoinse inspioráide dúinn é.”
Éist le seinnliosta Spotify ‘Ar Chúl an Albaim’ le Saint Sister anseo
Beidh Saint Sister ar camchuairt timpeall na tíre ón 6-27 Deireadh Fómhair. Tuilleadh sonraí anseo