Guy One – #1
“Má chailltear mé is gan Guy One le fáil chun ceol a sheinnt ag mo shochraid ná cuir mo chorp sa talamh.”
Sin a deir roinnt de sheanmhuintir Nyariga, an baile beag iargúlta i dtuaisceart Ghána inar tógadh an ceoltóir kologo Guy One.
Ráiteas é a léiríonn meas phobal na háite ar Guy One, mac feirmeora a tógadh gan scolaíocht.
Agus é ina bhuachaill 10 mbliana d’aois thóg Guy One a chéad uirlis cheoil as ábhar bruscair a d’aimsigh sé timpeall an tí.
As sin mhúin sé ceird na hamhránaíochta dó féin, agus faoin am go raibh sé in aois scór bliain bhí sé aitheanta go háitiúil mar mháistircheoltóir.
Tar éis do Guy One bogadh go cathair Bolgatanga, agus roinnt albam a thaifeadadh, bhain sé cáil náisiúnta amach.
In 2012 bronnadh an Ghana Music Award air mar an ceoltóir traidisiúnta is fearr sa tír.
Timpeall an ama chéanna chuaigh Max Weissenfeldt (The Polyversal Souls), úinéir lipéid agus cnagcheoltóir Gearmánach a bhfuil spéis ar leith aige i gceol Ghána, sa tóir ar Guy One tar éis dó taifeadadh dá chuid a chlos i mBeirlín.
Chuir Weissenfaldt ceol Guy One ar stáitse idirnáisiúnta, go fíortha agus go litriúil, nuair a shocraigh sé gig don nGánach ag ollfhéile hiopstair na hEorpa, féile Roskilde na Danmhairge, in 2015.
Tá spiorad agus lúchair na hócáide úd le clos ar an leagan beo de ‘Bangere Tomme?’ atá le haimsiú ar #1, an chéad albam de chuid Guy One a bhfuil fáil go hidirnáisiúnta air.
Port iontach é seo – traidisiúnta sa mhéid is go mbaineann teachtaireacht an amhráin (go liteartha, ciallaíonn “bangere tomme?” “cé feadair leo cad atá roghainn sa todhchaí?”), rif kologo (saghas bainseó Afracach déshreangach) Guy One agus amhránaíocht bhríomhar an Frafra Gospel Choir díreach le hoidhreacht mhuintir Frafra Ghána, ach eachtrúil ó thaobh na tacaíochta dinimiciúla de, idir uirlisí práis, fliúit, orgán agus drumaí, ón ngrúpa ceoltóirí a chuir Weissenfeldt le chéile sa Ghearmán do Guy One.
Ba i stiúideo Blutenring Bheirlín a rinneadh taifeadadh ar an gcuid eile de #1.
Ar eagla go gceapfá go bhfuil seanscéal iarchoilíneach an cheoil ‘dhomhanda’ romhat, níl.
Ní barraí de léiritheoir Eorpach ag cur loinnir ghránna ar fhuaim cheoltóra Afracaigh é Weissenfeldt.
Ní gan dua, ná gan bá aige le ceol Ghána, a bhfuil éirithe ag Weissenfeldt feoil a chur bhunfhuaim amh Guy One.
Ar an dóigh chéanna, ta Guy One féin le moladh as glacadh leis an dúshlán.
Ní gléasanna iad an vibreafón ná an tárogató (gaothuirlis Ungárach) a shamhlófá le ceol Frafra, is fíor, ach luíonn gach rud anseo le cuisle an bhuncheoil.
Is sciliúil mar a leagann na ceoltóirí agus amhránaithe an chóir nótaí stadacha go cruinn anuas ar a chéile ar ‘Sella N’de Hu Dene’ chun éifeacht a chruthú a bhfuil, gan aon áibhéil, ar nós stróbsholais don gcluas.
Táim meallta ag an gceol croíúil, hiopnóiseach seo.
