I dtrátha an ama seo anuraidh a bhuaigh The Gloaming Duais Meteor Choice dá gcéad albam. An tseachtain seo caite, seoladh bailiúchán úrnua de cheol mealltach ‘Albam 2’ leis an gcúigear céanna agus bhí deis ag Ben Ó Faoláin suí síos le Caoimhín Ó Raghallaigh, fidléir óg an bhanna, le labhairt leis faoin saothar nua agus faoina bhfuil amach rompu.
BÓF: Chuaigh an chéad albam le The Gloaming go mór i bhfeidhm ar dhaoine. Ar mhothaís faoi bhrú dá bharr sin agus Albam 2 á thaifeadadh?
CÓR: An t-aon saghas brú a mhothaíos ná an brú a chuireamar orainn féin, ó thaobh na healaíne de.
Tá fonn ort rud a chruthú atá ag bogadh chun cinn, rud cumhachtach, álainn atá tar éis píosa a fhás agus a rachaidh i bhfeidhm ar dhaoine.
An chúis, is dócha, go mbímid ag casadh ceoil i dteannta a chéile ná le go gcífimís cad is féidir a bhaint amach nuair a thagann cúig intinn le chéile.
Domsa, is as sin a eascraíonn an dúil chun sprioc ealaíne a bhualadh.
BÓF: Conas a mhothaíonn tú faoi Albam 2 anois agus an jab déanta?
CÓR: Tá ríméad an tsaoil orm, bhfuil a fhios agat, is tugann sé an oiread sásaimh dom bheith ábalta é sin a rá.
Creidim gur rud álainn, cumhachtach an t-albam seo, rud a bhfuil brí ag baint leis.
Tá súil agam go mbeidh rud éigin speisialta ann dóibh siúd a thugann cluas le héisteacht dó.
Is dóigh liom go bhfuil cothromaíocht bhreá ann idir na heilimintí éagsúla a bhaineann linn mar ghrúpa, agus, ó thaobh mo dhearcadh féin de ar aon nós, tá sé rud beag níos aibí ná an chéad eisiúint.
BÓF: Is breá liom glór aoibhinn scrábach na fidle ar a bhfuil an port ‘The Hare’ ó Albam 2 á casadh. Cé atá á chasadh sin?
CÓR: Sin mise ar an bhfidil, agus is port é a chuala den gcéad uair ar an albam Star Above The Garter le Denis Murphy and Julia Clifford.
Rud amháin ar aoibhinn liom faoi na seanthaifeadtaí sin ná an t-eolas breise a bhí san fhuaim a chruthaigh na seancheoltóirí.
Caillfear sin má cuirtear snas agus loinnir ar an ton go pointe nach bhfuil le clos ann ach an t-aon nóta amháin, seachas domhan fuaime agus mothúcháin bheith istigh sa nóta.
Tóg fonn mall casta ag Pádraig O’ Keefe mar shampla – tá an oiread doimhneachta ann.
Smaoiním ar gach nóta mar rud uigeach (web-like) le dromchla garbh air a bhfuil, ar chuma éigin, an t-eolas saibhir álainn seo ionchódaithe istigh ann nach bhfuil tuiscint cheart againn air.
BÓF: Sea, is athchúirt ar sheanstíl thraidisiúnta, seachas ‘rud nua’ í stíl mhall The Gloaming. Fadó chasfadh ceoltóirí mar Tommy Potts port ar shlí a raibh dílis dá mothúcháin féin, ag brath ar pé giúmar a bhí orthu.
An mbeifeá sásta roinnt sheanthaifeadtaí a bhfuil an cur chuige mall machnamhach sin ag baint leo a mholadh do léitheoirí NÓS?
CÓR: The Star Above the Garter le Denis Murphy and Julia Clifford agus taifid Padraig O’Keeffe (diosca ina dhá chuid a chuir RTÉ amach fadó). Patrick Kelly, Junior Crehan, Willie Clancy, Paddy Canny. Amidst These Hills le Peadar Ó Riada, The South West Wind le Ronan Browne and Peter O’Loughlin, The Liffey Banks le Tommy Potts. Amhránaíocht Elizabeth Cronin, Peaiti Thadhg Pheig Ó Tuama, Colm Ó Caidhean and Sorcha Ní Ghuairim.
N’fheadar an bhfuil an liosta sin ró-fhada, ach sin agat é!
BÓF: An raibh sibh tar éis socrú ar chóiriú na bport ar Albam 2 le linn daoibh iad a chasadh ag na seónna beo, nó an raibh mionchoigeartú i gceist sular bhrú sibh an cnaipe taifeadta sa stiúideo?
CÓR:Tháinig cruth orthu de réir a chéile le linn dúinn iad a chasadh ag na seónna beo, sea.
Bhí roinnt mhionchoigeartú i gceist, gan dabht, agus bhí orainn bheith rud beag níos cúramaí agus sinn i mbun taifeadta, ach le linn ár ndá chamchuairt dheireanacha d’úsáideamar na soundchecks mar dheis chun triail a bhaint as smaointe nua agus chun ábhar nua ceoil a chur le chéile.
Cúis é sin, measaim, go mothaíomar chomh dearfach ar na camchúirteanna úd – nuair a bhíonn tú sáite sa phróiseas cruthaitheach ardaíonn sé do chroí ar feadh an chuid eile den lá.
BÓF: Ní raibh mórán aithne agaibh ar a chéile mar cheoltóirí nuair a dhein sibh taifeadadh ar chéad albam The Gloaming. Anois agus tuiscint dhomhain agaibh ar a chéile mar cheoltóirí an bhfuil aon athrú ar mhodh chumadóireachta an ghrúpa?
CÓR: Bhuel, táimid fós ag iarraidh tochailt níos doimhne agus tuiscint níos iomláine a fháil ar a chéile, agus is dócha go bhfuil baint mhór ag an iarracht sin leis an mbealach a mbíonn ábhar nua á chur le chéile againn, sa mhéid is go mbímid go síoraí ag iarraidh bealaí nua a aimsiú chun labhairt lena chéile trí mheáin an cheoil.
Ní dóigh liom go bhfuilimid tar éis a socrú ar bhealach amháin chun tabhairt faoin gceol, agus nílim cinnte go dteastódh uainn é.
Tá a thuairim féin ag gach duine againn faoi na treoanna inar féidir píosa ceoil a stiúradh, agus dá bharr sin is deas an rud gur féidir linn treo nua a thaiscéaladh i gcás gach poirt nó foinn de réir is mar a theastódh ó bhall ar leith den ngrúpa i gcás áirithe.
BÓF: Conas a thaitin sé leat Albam 2 a thaifeadadh in Real World Studios, stiúideo cáiliúil Peter Gabriel?
CÓR: Ní rabhas ann riamh cheana, agus cé go raibh ráite ag Iarla (Ó Lionáird) liom go bhfuil sé go haoibhinn ní thuigeas díreach chomh hiontach is atá an áit.
Ar an gcéad dul síos, tá na stiúideonna suite in áit fhíorálainn idileach amuigh faoin tuath, ar imeall baile beag.
Tá an áit cois abhann, agus bíonn Jónaí an Scrogaill ina sheasamh ag an gcora gach lá nach mór, agus tá na foirgnimh féin go hálainn.
Cé go bhfuilimid le ceirníní Real World le tamall anuas ní raibh aon tuairim cheart agam faoi mhéid an ghnó féin. Samhlaíodh dom go mbeadh an comhlacht mór ceoil seo i gceist ach níl ach roinnt bheag daoine ag obair ann.
Tá gach duine acu níos deise ná a chéile, is bhí an oiread spraoi ag baint le bheith ina gcomhluadar. Bhí sé thar cionn, i ndáiríre.
Bhainfeadh an stiúideo féin an tsúil as do cheann, ní amháin ó thaobh na láithreacha taifeadta de ach ar leibhéal teicniúil freisin.
Ní fhéadfá rud níos fearr ná é a shamhlú, i ndáiríre, agus ba mhór an phribhléid í bheith i mbun taifeadadh ann.
BÓF: Cé a bhí i mbun na gcnaipí ar Album 2?
CÓR: Tá jab iontach déanta ag Thomas (Bartlett) mar léiritheoir ar Albam 2. Is ag Thomas a bhí an mháistirphlean, eisean an fear a choimeád ag gluaiseacht go réasúnta tapaidh sinn.
Is mar léiritheoir a shaothraíonn sé a chuid – is mór an spórt a bhaineann sé as – agus tá an t-ádh linn go bhfuil sé againn.
BÓF: Dúras cheana nach togra gearrthéarmach é The Gloaming, agus go bhfuil fonn ar bhaill an ghrúpa dul níos faide leis. Tá fuinneamh ar leith i gceist le ceol The Gloaming, agus mothaím féin gurb é an rud is mealltaí faoi. Is rud fíneáilte an fuinneamh úd, agus tá ról ag gach ball den ngrúpa ina chothú.
An bhfuil an dainséar ann go millfeadh sibh an ghné chaolchúiseach sin d’fhuaim The Gloaming dá ndéanfadh sibh iarracht an ceol a thabhairt i dtreo eile amach anseo?
CÓR: An rud a chiallaíonn The Gloaming domsa ná cúig intinn ag teacht le chéile, agus taiscéalaíocht ar an bpaiste sin de thalamh ar a gcastar ar a chéile iad.
Is mó féidearthacht sa domhan úd nach bhfuil aimsithe fós againn, agus, dá dteastódh uainn, measaim go bhféadfaimis tamall beag eile de bhlianta fiúntacha a chaitheamh i mbun taiscéalaíochta níos doimhne le chéile sa domhan úd.
Ach n’fheadair éinne cad tá romhainn amach sa todhchaí, is dá bharr sin bainfimid sásamh as san am i láthair, ar aon nós!
BÓF: Tá sé soiléir le feiscint agus The Gloaming ag seimn beo go bhfuil lainne agus lúcháir oraibh ar fad bheith páirteach sa ghrúpa. Tá an chuma ar an scéal gur togra é atá saor ó bhrú seachtrach; níl éinne agaibh ag brath ar The Gloaming mar shlí beatha is tugann ceirníní Real World cead bhur gcinn daoibh. An foirmle fhoirfe don bhuanchruthaitheacht é seo?
CÓR: Aontaím leat, tá an t-ádh linn bheith san áit in bhfuilimid, is níl a fhios ag éinne cé chomh fada is a mhairfidh aon rud.
Níl a fhios agat riamh cad ‘tá timpeall an chúinne, duit féin nó d’éinne eile. N’fheadair mé an ann d’fhoirmle fhoirfe don bhuanchruthaitheacht, ach measaim go bhfuil sé riachtanach go mbeadh fonn coitinn ann roimh ré chun smaointe a roinnt go hoscailte.
Caithfear bheith sásta dul sa seans, fiú má chiallaíonn sin uaireanta go dteipfear ort agus go nochtfar do laigí os comhar daoine eile.
Ag deireadh an lae, ba cheart go mbainfeadh gach duine pléisiúr agus sásamh leanúnach as an bpróiseas cruthaitheach.
BÓF: An bhfuil aon tograí eile ar bun agat féin i mbliana lasmuigh de The Gloaming?
CÓR: Tá súil againn albam nua This Is How We Fly a thaifeadadh i mí Lúnasa. Chaitheamar seachtain iontach ag déanamh roinnt ceoil nua le déanaí. An oiread spraoi!
Bí ag faire amach do rud i mí na Bealtaine freisin – tá súil agam togra an-deas a chur ar bun i mBaile Átha Cliath ar feadh na míosa.
Seachas sin, táim tosaithe ar albam úr aonair a thaifeadadh, cífímíd cá háit a thógann sin mé.
BÓF: Cuir i gcás do thigh a bheith trí thine – cén trí albam an mbeirfeá leat is tú ag teitheadh ó na lasracha?
CÓR: Astral Weeks le Van Morrison; Officium le Jan Garbarek & the Hilliard
Ensemble; I gCnoc na Graí le Tony Mac Mahon & Noel Hill.
Seo Caoimhín agus an chuid eile den mbanna agus iad i mbun taifeadta!
