Labhraíonn Méabh Ní Thuathaláin leis an fhidléir iomráiteach Shane McAleer, fear de chuid na hÓmaí a d’eisigh a chéad albam aonair ar na mallaibh.
Bheadh iomrá cluinte ag cuid mhaith daoine ar Shane McAleer ón tréimhse a chaith sé leis an bhanna ceoil Dervish sna 90í. McAleer atá le cloisteáil ar na luath-eisiúintí ar nós ‘Harmony Hill’ agus ‘Playing with Fire’, a bhain go leor gradam.
Ach muna mbíonn tú ag na seisiúin cheoil fá chathair Bhéal Feirste, áit a bhfuil sé ag cur faoi le seacht mbliana anuas, is beag seans gur chuala tú trácht air – rud a thuigeann sé féin agus is é sin a spreag teideal an albaim, ‘Long time no see’.
“Bhuail mé an dá scór i mbliana agus is dócha gur spreag sé sin mé. Bhí mé ag amharc siar ar na blianta agus is fada ónár thaifead mé rud ar bith. Bhí Eamon i ndiaidh trealamh nua a fháil chomh maith agus bhí sé ag iarraidh é a thriail,” arsa McAleer le miongháire.
Giotáraí atá in Eamon McElholm, seanchara le Shane as an Ómaigh a sheinn in éineacht leis agus a chuir an t-albam le chéile. Seans nach mbeadh aon albam ann ar chor ar bith murach é agus an trealamh nua.
Níl sé de nós ag McAleer é féin a chur chun tosaigh. Tá sé ar a shuaimhneas san áit a bhfuil sé ina shaol, ó thaobh an cheoil de cibé, agus tá sé sin le cloisteáil sa cheol a sheinneann sé.
Rinneadh an t-albam i dteach samhraidh McElholm in Anagaire, ceantar iargúlta in iarthuaisceart Dhún na nGall.
“Chodail muid ann, rinne muid cócaireacht ann, bhí sé chomh ciúin agus suaimhneach sin. “Chuirfinn cúpla tiúin síos agus ansin rachainn amach ag siúl nó bhaileoinn roinnt móna isteach agus rachadh Eamon siar ar na cordaí agus lean sé ar aghaidh mar sin,” arsa seisean.
Tá Mc Aleer agus Eamon ag seinm le chéile ó bhí siad ar an bhunscoil. Nuair a bhí siad ag tarraingt ar na déaga chuir siad banna ceoil le chéile darbh ainm ‘Anam’ a bhí dírithe ar cheol de chuid na Horslips.
“Scar muid faraor mar go raibh beirt eile ag iarraidh leagan den ‘Walk of Life’ leis na Dire Straits a chur i láthair. “Ní thiocfadh liom dul chomh fada leis sin,” arsa Shane le gáire.
Nuair a bhí Shane ag fás aníos, rinne a athair Micky McAleer, fear mór damhsa seit, iarracht ceoltóirí áitiúla a chur in iúl dó. Bhíodh leithéidí Arty McGlynn agus Cathal Hayden ag seinm fán bhaile i ndiaidh dóibh bheith ar thuras ceoil agus ba ghnách leo teacht isteach chuig teach McAleer fá choinne seisiúin nuair a dhruid an béar.
“Chuaigh sé sin go mór i bhfeidhm orm – bheith ag éisteacht le scoth na gceoltóirí nuair nach raibh mé féin ach ag foghlaim.”
Seachas corr gig lena dheartháir ar an Ómaigh, mhínigh Shane dom gur spreagadh mór a bhí sna féiltí agus fleadhanna ceoil agus é ag fás aníos, mar gheall ar an chraic a bhain leo.
“Ní raibh spéis agam ariamh sna comórtais, ghlac mé páirt iontu. Bhí sé de nós agam an tiúin a athrú díreach sula siúlfainn isteach ar an chomórtas mar gur thaitin tiúin amháin níos mó ná an tiúin eile liom,” arsa seisean.
Dervish
Cibé nós a bhí aige sna comórtais, d’oibrigh sé mar gur bhuaigh McAleer an chéad áit sa chomórtas fidle 15 -18 ag Fleadh Cheoil na hÉireann i Sligeach sa bhliain 1991, agus é 17 bliain d’aois.
An tráthnóna sin bhí sé ag seinm i seisiún ceoil le scaifte ón ghrúpa Dervish. Seachtain ina dhiaidh sin, iarradh air roinnt gigeanna a dhéanamh sa Danmhairg le Dervish agus lean sé leo ag seinm, ag gigeáil agus ag ól.
“Bhí sé iontach cuairt a thabhairt ar áiteanna éagsúla fán Eoraip. Nuair a bhí rudaí ag dul go maith bhí siad an-mhaith. Sna féilte agus sna pubaill mhóra a sheinn muid iontu, bhí daoine ansin ar chúis amháin, le sult a bhaint as an ghig agus le bheith ag léimnigh thart, ” arsa seisean.
“Bhí muid uilig mór le chéile sa ghrúpa ach bhí sé crua chomh maith, go háirithe nuair a bhí an oiread alcóil i gceist.
“Dá mbeadh rud éigin ráite an oíche roimh ré nó rud éigin déanta agam bheinn go minic gan aon chuimhne air an lá dár gcionn. Rinne sé sin rudaí níos measa arís. Bhí sé dian go leor dul ar bord an bhus le póit mhillteanach agus ocht n-uair a chaitheamh in éineacht leis an chuid eile den bhanna” a dúirt sé.
Thit daoine amach ach tháinig siad le chéile arís, comhartha gur bhanna maith a bhí agus atá ann, dar leis. San am sin, bhí Mc Aleer ag saothrú tuarastail le Dervish agus ag taisteal leis an cheol ar feadh roinnt míonna sa bhliain.
“Bhí achan duine ag gigeáil agus ag ól,” arsa seisean “ach ní thiocfadh liom smacht a choinneáil air.” Nuair a tháinig sé abhaile i ndiaidh bheith ar chamchuairt admhaíonn sé gur lean sé leis ag ól.
“Nuair atá tú i d’fhear óg in Éirinn, níl mórán eile le déanamh agat ach d’am agus d’airgead a chaitheamh sa teach tábhairne. Ní raibh meas ar bith agam ar airgead. Níor smaoinigh mé ar chúrsaí airgid fiú.”
Bhí sé seacht mbliana ag seinm le Dervish ach tháinig deireadh tobann le ré McAleer sa bhanna sa bhliain 1998 i mBeanntraí, Corcaigh, le linn turais timpeall na tíre. “Bhí a fhios againn uilig go raibh an deireadh tagtha. Bhí mo sháith agam,” arsa seisean.
Ionracas
Cé go raibh a sháith aige den saol ar an bhóthar, choinnigh sé leis ag ól ar feadh roinnt blianta ina dhiaidh sin. Tá sé ionraic faoin taithí atá aige leis an ól.
“Níl a fhios agam arbh é an t-ól a ba chúis leis an duairceas nó a mhalairt ach bhí an gnáthshaol ar strae ar fad ar fad agus bhí orm rudaí a athrú,” a dúirt sé.
Tá sé aisteach ag McAleer a bheith ag coimhéad ar shaol an cheoil anois ‘ón taobh amuigh’ mar a deir sé, agus an t-ól caite san aer aige.
“Tá an ceol agus an t-ól fite fuaite lena chéile. Aithním go mbíonn ceoltóirí ag brath ar an ól chun an tseinm féin a éascú.
“Níl le déanamh ach seal a chaitheamh ag téamh suas agus tiocfaidh an tsaoirse agus solúbthacht sin, sin cleas beag nár chuala mé mórán cainte faoi i measc cheoltóirí traidisiúnta,” arsa Shane.
Tá aibíocht i gceist le ceol McAleer, í le cloisteáil go smior san albam úr agus le brath fiú sa dóigh ar thug sé faoin albam a dhéanamh.
Níor sheinn sé na rianta arís agus arís agus níor éist sé siar orthu mórán ach oiread, rud a chuirfeadh iontas ar go leor ceoltóirí. Deir sé gur chuma leis faoina bheith foirfe.
“Níl mé buartha anois faoi cad é a shíleann daoine faoi mo chuid ceoil. Thiocfadh liom tiúin a sheinm fiche uair le linn taifeadta agus chan é bheith foirfe uair amháin, agus an lá dar gcionn an tiúin chéanna a sheinm níos fearr ná mar a sheinn mé a riamh é. Níl chaill orm air sin agus glacaim leis an iarracht a mbím ábalta dó ag an am.”
Is féidir ‘Long Time No See’ a íoslódáil ar cdbaby.com/cd/shanemcaleer
Cuardaigh ‘Shane McAleer’ ar Facebook le haghaidh eolais faoina chuid gigeanna.
