Seolfar leabhar nua le fear na bhfocal Rossa Ó Snodaigh oíche anocht ag Éigse Chluainín. Foclóir de chomhfhoghair na Gaeilge é atá eagraithe in abairtí greannmhara. Labhair an t-údar linn.
An Fochlac Foclach is teideal don fhoilseachán nua seo a bhfuil bailiúchán de 1,000 ceannfhocal ann agus 2,000 abairt ag gabháil leis.
Ag labhairt dó le NÓS dúirt an fear ildánach taobh thiar den leabhar, Rossa Ó Snodaigh, ar ball é le Kíla chomh maith, gur chuir sé suim san ábhar na blianta ó shin nuair a chuala sé an abairt “Bhí leis leis leis leis” den chéad uair i nGaeltacht Chiarraí.
Abairt is ea é déanta d’fhocail atá litrithe mar i gcéanna ach a bhfuil brí dhifriúil leo – i gcás ‘leis’ ciallaíonn sé ‘A thigh of his was also exposed’ i mBéarla.
Is é sin go díreach a spreag Rossa chun teacht ar a macasamhla d’abairtí a bhfuil na focail chéanna nó focail a bhfuil an fhuaim chéanna acu curtha le chéile.
“Imeartas focal atá ann. Ní rabhlóg cosúil le ‘Bhí bainseó ag joe agus bhí bainseó ag bean joe’ atá i gceist, abairt atá deacair le rá,” a mhíníonn Rossa.
“Is réimse eile den imeartas focal atá ann a bhaineann le foghraíocht agus litriú na bhfocal féin.”
Thosaigh Rossa ag bailiú focal nuair a bhí sé i mbun taighde de Our Fada, leabhar a chuir sé féin agus Mícheál Ó Domhnaill i dtoll a chéile, a léiríonn gur mó an tábhacht a bhaineann leis an síniú beag Gaelach.
Foclóir comhlitriúchán atá in Our Fada, ar bailiúchán é d’fhocail atá litrithe mar i gcéanna seachas an fada.
Is meascán d’fhoclóir comhlitriúchán agus comhfhoghar (an fhuaim chéanna) atá sa leabhar nua seo.
Roinnt de na habairtí sa chnuasach seo, baineann siad le focail atá litrithe mar i gcéanna mar atá ‘As as as/milk from an ass’, agus faightear aistriúchán Béarla lena thaobh.
Baineann na habairtí eile le fuaimn ar leith ar nós ‘bé’ amhail ‘Ab é a bé, ab é? Her maiden is an abbot, is that right?’
Tá léaráidí ag gabháil leis na abairtí a chuireann go mór leis an saothar.
Nuair nach bhfuil Rossa ar an bhóthar le Kíla, bí cinnte go bhfuil sé ag póirseáil fríd Fhoclóir Uí Dhomhnaill ag teacht ar ábhar spéise do na Gaeil.
Seo an tríú leabhar dó a bhaineann le cúrsaí foclóireachta na Gaeilge.
Chomh maith le Our Fada, chuir sé Cliúsaíocht as Gaeilge le chéile, ar lámhleabhar é do lánúineacha Gaelacha ár linne a bhaineann le cúrsaí collaíochta.
Seolfar An Fochlac Foclach ag a 7.30in Ionad na nGleannta ag Éigse Chluainín, Co. Liatroma.
Tuilleadh eolais anseo.
Seo thíos cúig abairt ón leabhar!
1) A tóin nó atóin? / Her bottom or a false bottom?
2) ‘Ascain, a eascann,’ arsa easconn ag eas Choinn. / ‘Proceed, dear eel,’ said an imbecile at Con’s waterfall.
3) Dlím dluí a dlaoi de réir dlí. / I am legally entitled to part her hymen.
4) Faillí fallaí. / Wall neglect.
5) Eureka! Úiríocha!’ a bhéic Airciméidéas le hairc a méide as. / ‘Eureka! Testicles!’ shouted Archimedes with greed for the size of them.
