Seolfar leabhar nua faoi thionchar RTÉ Raidió na Gaeltachta ar shaol agus ar chultúr mhuintir na Gaeltachta leis an staraí Gaeltachta Dáithí de Mórdha ag Oireachtas na Samhna i gCill Airne ag tús na míosa seo chugainn.
Is trí fhráma tagartha an bhéaloidis agus na heitneolaíochta a inseofar scéal Raidió na Gaeltachta sa leabhar nua Raidió na Gaeltachta: Cultúr agus Pobal. Tabharfar léargas ann ar stair na meán cumarsáide in Éirinn roimh theacht RTÉ Raidió na Gaeltachta leathchéad bliain ó shin, agus ar na cúinsí inar bunaíodh an stáisiún Gaeltachta i gcomhthéacs shaol na Gaeltachta mar a bhí ag an am agus i gcomhthéacs gluaiseachtaí agóide idirnáisiúnta maidir le cearta sibhialta.
Féachtar sa leabhar ar obair an Raidió maidir le bailiú, craoladh, agus caomhnú chultúr na Gaeltachta agus cuirtear an obair sin i gcomparáid le hobair Choimisiún Bhéaloideasa Éireann.
Bhain Dáithí de Mórdha, ar fearr aithne air mar Chlár-Reachtaire de chuid RTÉ Raidió na Gaeltachta i mBaile na nGall i nGaeltacht Chiarraí, PhD amach i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh in 2019 dá chuid taighde ar an stáisiún Gaeltachta. Tá sé ina léachtóir cúnta le Stair & Antraipeolaíocht i Roinn na Socheolaíochta, Ollscoil an Chroí Ró-Naofa sa Daingean.
“Chuas i dtaithí ar chartlann na Mumhan de RnaG nuair a bhíos ag obair in Ionad an Bhlascaoid i nDún Chaoin, nuair a cheannaigh Oifig na nOibreacha Poiblí cóip den gcartlann ó RTÉ. Cuireadh an chartlann ar fáil i leabharlann an ionaid, mar áis taighde, agus níorbh fhada nó go rabhas féin á húsáid ar bhonn rialta.
“B’fhacthas dom gur taifead gan sárú de shaol agus de chultúr mhuintir na Gaeltachta a bhí ann, a bhí an-chosúil le Cnuasach Béaloideas Eireann ar mhórán slite, ach go raibh níos lú béime ar sheanscéalta agus níos mó béime ar sheanchas, go háirithe stairsheanchas,” a dúirt Dáithí.
Dúirt sé freisin go bhfacthas dó gur “beag duine a bhí ar an eolas faoi” agus gur “beag earraíochta a bhí á baint as ag scoláirí acadúla” agus ag an ngnáthphobal. Bhain sé féin leas as an gcartlann a bhí in Ionad an Bhlaoscaid i dtograí éagsúla – a thráchtas máistreachta ar sheanchas Shéamuis Bhig Uí Lúing ina measc.
Dé hAoine an 4 Satharn ag meán lae a sheolfaidh Bainisteoir Réigiún an Deiscirt RnaG, Dara Ó Cinnéide, an leabhar nua ag Aonach an Oireachtais in Óstán an Gleneagle i gCill Airne. Is féidir an leabhar a réamhordú anseo.
