LÉIRMHEAS: Cú

Is deacair Leabhar Breac a bhualadh agus leabhar taitneamh uait le léamh.

Tá moladh ar leith tuillte acu as úrscéalta grafacha a roinnt linn, cinn ón bhFraincis, ón Iodáilis agus an ceann deiridh seo, ón mBéarla, le Paul Bolger agus Barry Devlin (fear Horslips).

Rianaíonn an leabhar seo macghníomhartha Chú Chulainn, mar a éiríonn idir é is Conchúr Rí Uladh agus a imeacht go hAlbain.

Cé go bhfuil bunchreatlach an scéil ar eolas ag go leor níl an leabhar seo teanntaithe ag an seanscéal agus dá bhrí sin ní fada go dtéann sé agus na pictiúir chorraitheacha i bhfeidhm ort.

Is fiú a chuimhneamh leis gur beag tuiscint atá ag go leor againn ar mhórscéalta na Gaeilge.

Cuirfidh leithéidi é sin ina cheart.

Tá an leabhar féin álainn.

Dubh agus bán atá sé den chuid is mó, agus baineann an dath dearg siar asainn, dath a úsáidtear ann go hannamh.

Dearg na feirge. Dearg na fola. Dearg an bháis.

Éiríonn thar cionn leis.

Chuirfeadh úsáid chliste na ndathanna From Hell300 i gcuimhne duit.

Is fiú cúlra an leabhair ríspéisiúil a lua: bhí gach súil ag Paul Bolger scannán a dhéanamh i dtosach.

Iarracht a bheadh ann a léiriú d’óige na hÉireann go raibh ár gcuid laochra ón miotaseolaíocht inchurtha le laochra áit ar bith eile.

Ba sprioc mhór chomh maith leagan Gaeilge a bheith ann.

Anois agus an leabhar i gcló, agus dhá leabhar eile beartaithe, tá caint arís ar scannán.

Nach ait nár deineadh léiriú ceart teilifíse nó scannáin ar scéalaíocht na hÉireann?

Ná luaitear Mystic Knights of Tir Na Nog liom!

In feictear an ríocht Ghaelach 50 bliain roimh theacht Chríost.

Luíonn an draíocht dhubh anuas ar thír a bhfuil na Fir Boilg agus Clanna Míle ag cur fúthu ann.

Ní leor sin.

Seo chugainn Badhbh na cogaíochta agus í ag iarraidh Cú óg a thiontú i dtreo an oilc.

Feictear coimhlint le harrachtaí, cluichí barbartha iomána, cosaint fhuilteach Chú san eachtra ina gcaitheann sé de a shean-ainm.

Titeann na heachtraí ar fad amach i dtírdhreach sceirdiúil a bhfuil brúnna ríoga arda ann agus carachtair éagsúla as treibheanna a bhfuil a gcultúr faoi leith ag gach ceann acu: maisiúcháin agus éadaí suaithinseacha a tharraingíonn as tobar na gCeilteach.

Maidir leis an aistriúchán féin tá sé deas nádúrtha tríd síos.

Rud amháin ar thug mé suntas dó: na hintriachtaí agus na fuaimfhocail – cé gur deas leaganacha ar nós ‘poc’ agus ‘lasc’ a fheiceáil, go leor acu is traslitrithe ón mBéarla iad.

Huh. Cáá. Spleais. Eh. Ksssh. ííííííííí. Crais. Heh Lasc. Aaaaaauuuuuu. Uhh. Aidhe. Aha. Poc. Lasc. Amh. Grrrrrr. Smúr. Drann. Rarrh. Dorrrd. Craic. Muaaaarrrh srann. Nrrh hrrrhh uh muah mffh hsssss snag rrrrrr rahr Dunh dun dun tun úf nnnh shlok snith skitt zsithh ssss wooh ooooooaaaa blosc cnag.

D’aithin Antain Mac Lochlainn an easpa seo cheana (“Cén Ghaeilge a bheadh ar biff, ouch, ahem agus eh? Meh, an freagra ag na foclóirí…”)

Ainneoin sin caithfidh gur féidir teacht ar shamplaí dúchasacha, go háirithe i gcás úrscéalta grafacha, nuair is cuid ríthábhachtach den leabhar iad.

Go minic agus mé ag léamh úrscéal grafach is é a locht a laghad.

Is amhlaidh an scéal le .

Is féidir a alpadh siar in aon bhabhta amháin léitheoireachta gan stró.

Dea-scéal dóibh sin nach bhfuil mórán taithí acu ar léamh na Gaeilge.

Ar an dea-uair, leis, ní fada uainn dhá imleabhar eile sa tsraith, mar atá Coimirceoir agus Fuascailteoir.

Tá athleaganacha de na scéalta dúchais feicthe againn cheana ag leithéidí Cló Mhaigh Eo ach cuirtear go mór le Cú toisc go bhfuiltear sásta imeacht níos faide ón mbunscéal agus ó shiombailí agus ó ealaín a bhfuil taithí cheana againn orthu.

Is mealltaí mar scéal do lucht léitheoireachta reatha dá bhrí sin.

Scéal clúiteach Chú Chulainn faoi athinsint mhealltach ealaíonta atá anseo againn.

Seoltar chugainn na himleabhair eile!


‘Cú’ le Paul Bolger agus Barry Devlin, aistriúchán Leabhar Breac, €12.00, clúdach bog, 168 lch. Le ceannach anseo.

SCÉALTA EILE