Is beag atá ar eolas ag an domhan mór faoin Ghraonlainn, ceann de na náisiúin is iargúlta ar chlár na cruinne.
Is lú fós an t-eolas a bheadh ag an mhórchuid againn ar a teanga dhúchais, ná ar an tionchar cumhachtach a bhí ag banna ceannródaíoch amháin ar fhéiniúlacht agus ar mhuinín a cainteoirí.
Sa bhliain 1973 bhí an Ghraonlainn mar chuid de Ríocht na Danmhairge ar feadh 250 bliain.
Ní raibh aon oideachas foirmiúil tríú leibhéal ar fáil do mhuintir na tíre agus b’éigean d’ógánaigh Ghraonlannacha aghaidh a thabhairt ar Chóbanhávan, 4,000km ar shiúl, chun leanúint lena scoláireacht.
B’ann a chas na mic léinn Malik Høegh agus Per Berthelsen ar a chéile ag tús na 70í agus gur bhunaigh siad Sumé, an chéad bhanna rac is roll Graonlainnise riamh.
Dhírigh a n-amhráin ar an éagóir shóisialta ar ais ar a bhfód dúchais agus spreag siad úsáid a dteanga féin – teanga Ionúiteach nach raibh fiú focal ann ar ‘réabhlóid’ ag an am agus a bhí faoi scáth na Danmhairgise le fada.
Gan mhoill bhí ceol Sumé á chasadh ar fud na Graonlainne agus ba é a bhí mar fhuaimrian ag na chéad agóidí a reáchtáil pobal óg na tíre ar son neamhspleáchais ó rialtas na Danmhairge.
40 bliain ina dhiaidh tá féinriail anois ag an Ghraonlainn agus tá an teanga á labhairt ag formhór an phobail, a bhuí sin, cuid mhór, le teachtaireacht Sumé.
Chun an chaibidil spéisiúil spreagúil seo i stair na Graonlainne a cheiliúradh, tá scannán faisnéise eisithe a insíonn scéal an bhanna.
Leanann Sumé – Mumisitsinerup Nipa / Sumé – The Sound of a Revolution bunú an ghrúpa agus an bealach a las a gcuid liricí agus a bhfuaim chomhaimseartha splanc na polaitíochta agus na hathbheochana teanga sa tír is tuaisceartaí ar domhan.
Tá atmaisféar na tréimhse corraithí le mothú go tréan sna sean-phíosaí scannáin agus ní féidir ach smaoineamh, agus tú ag amharc air, go bhfuil teachtaireacht fhrith-choilíneach Sumé chomh hábhartha anois agus a bhí riamh.
Rud amháin atá soiléir ón scannán: Má tá tú ag iarraidh cultúr a neartú agus réabhlóid teanga a chur ar bun, tá sé riachtanach bannaí comhaimseartha bheith agat a chanann i do theanga féin.
Tá Sumé – Fuaim Réabhlóide ar taispeáint faoi láthair ag Féile Idirnáisiúnta Scannán Bheirlín, agus tá tuilleadh eolais faoin scannán ar thesoundofarevolution.com
