Gearrfar táille €5.99 ar léitheoirí NÓS atá lonnaithe ó dheas ón 1 Eanáir 2021 ar aghaidh de bharr rialacháin nua faoi ábhar ar líne a aontaíodh le linn na beartaíochta ar Brexit a bhí ar siúl sa Bhruiséil Dé hAoine seo caite. Bhí ionadaithe as Éirinn, an Bhreatain, agus Coimisiún na hEorpa i láthair ag an gcruinniú digiteach a reáchtáladh mar gheall ar Covid-19.
Ní bheidh na deontais do lucht cruthaitheachta ná do mhionteangacha ón Aontas Eorpach ar fáil d’eagraíochtaí atá lonnaithe sa Ríocht Aontaithe ó 1 Eanáir 2021, de réir na rialachán a aontaíodh ag an gcruinniú sin. Anuas air sin, tá rialacháin nua le teacht i bhfeidhm a bhaineann le hábhar ar líne a bheith ar fáil do bhallstáit an Aontais agus do thíortha na Ríochta Aontaithe.
Cé go bhfreastalaíonn NÓS ar lucht a léite ar bhonn uile-oileánda, tá príomhoifig na hirise lonnaithe sa Chultúrlann ar Bhóthar na bhFál i mBéal Feirste.
Chinn lucht stiúrtha na hirise táille a ghearradh ar léitheoirí a bhfuil seoladh IP acu sna 26 contae.
“Bhí cúpla rogha ann. D’fhéadfadh muid deireadh a chur leis an tseirbhís do léitheoirí ó dheas, táille a chur orthu, nó oifig NÓS a aistriú ó Bhéal Feirste go Baile Átha Cliath nó cathair mhór eile ó dheas agus an táille a ghearradh ar léitheoirí ó thuaidh.
“Chinn muid sa deireadh an iris a choinneáil i gcathair a bunaithe, mar a bhfuil pobal dílis léitheoirí aici, agus an táille a ghearradh ar ár léitheoirí ó dheas den teorainn. Ní maith linn é a dhéanamh ach níl aon neart againn ar na srianta nua seo a thiocfaidh i bhfeidhm ag deireadh na bliana, agus is mór an chabhair a bheidh sa síntiús €5.99 sa mí agus deontais an Aontais Eorpaigh imithe,” a dúirt bunaitheoir na hirise Tomaí Ó Conghaile.
De réir an chonartha a d’aontaigh lucht stiúrtha NÓS le Foras na Gaeilge in 2014, is “iris ar líne saor in aisce” atá in NÓS agus níl cead táille a ghearradh ar léitheoirí. Tá deireadh tagtha leis an gconradh sin anois, áfach, agus bhí an fhoireann bainistíochta i mbun plé le hoifigigh an Fhorais faoina bhfuil i ndán don iris agus an chéad chonradh eile á bheartú acu.
D’aontaigh oifigigh an Fhorais gur mhór an t-athrú a tháinig ar an saol ó bhí 2014 ann agus gur gá athruithe suntasacha a dhéanamh ar chonarthaí na bhfoilseachán ar líne. Táthar ag súil go síneofaí conarthaí nua idir seo agus deireadh na bliana, agus beidh cead ag na hirisí ar líne táillí a lorg dá seirbhísí don chéad tréimhse eile.
“Is mór an trua é, dáiríre, ach caithfear é a dhéanamh. Mura mbeadh an táille seo ann, ní dócha go mbeifí in ann leanacht ar aghaidh le NÓS. Bíonn pinginí gann i saol na hiriseoireachta Gaeilge mar atá, agus gan an t-airgead breise sin ón Aontas Eorpach is cinnte go mbeadh deireadh lenár n-iris.
“Tá formhór na léitheoirí atá againn lonnaithe ar an taobh ó dheas den teorainn, agus tá muid cinnte nár mhiste le go leor acu cúpla euro a chaitheamh inár dtreo le haghaidh na n-alt iontach a scríobhann ár scríbhneoirí cumasacha. Cá bhfios nach mbeidh Éire Aontaithe againn faoi dheireadh na tréimhse conartha seo agus muid in ann an táille a bhaint arís?” a dúirt eagarthóir na hirise, Maitiú Ó Coimín.
Tiocfaidh an táille €5.99 isteach ag meán oíche ar an 1 Eanáir 2021.
