Inniu, ar Lá Idirnáisiúnta na mBan, caitheann Ciara Ní Éanacháin súil siar ar ghnáthrudaí nach raibh cead ag mná a dhéanamh anseo in Éirinn díreach breis agus 40 bliain ó shin.
Dealraíonn sé go mbíonn níos mó cainte sna meáin na laethanta seo ar chearta na mban agus go bhfuil gach ceiliúrán in Hollywood ag fógairt gur feiminigh, nó baineannaithe, iad.
Fós féin, cloistear mná ar leith ag rá nach feiminigh iad, ar nós gur focal olc atá ann.
Go minic, bítear ag rá nach feiminigh iad toisc nach n-aontaíonn siad go bhfuil mná níos fearr ná fir.
Ní sin atá i gceist leis an téarma áfach.
Bíonn feiminigh ag iarraidh go mbeadh mná cothrom le fir.
Goilleann sé orm go mbíonn mná ann a shéanann feimineachas, ach go háirithe nuair is iad atá ag baint leasa agus suilt as na hathruithe i sochaí na hÉireann a bhain baineannaithe díograiseacha amach sna blianta a d’imigh.
Chun cuimhneamh ar chuid den dul chun cinn atá déanta ag feiminigh in Éirinn, caithimis súil siar ar 5 rud nárbh fhéidir do mhná a dhéanamh sa bhliain 1970.
1. Pionta a ól i dteach tábhairne
An bhfuil aithne agatsa ar éinne a cheapann fós go bhfuil sé ‘gránna’ bean a fheiceáil ag ól pionta?
Sna 70í bhí roinnt tithe tábhairne ann nach raibh sásta mná a ligint isteach ar chor ar bith agus cuid eile nach raibh sásta bean a ligint isteach ach amháin dá mbeadh fear in éineacht léi.
Ba mhinic gan cead a bheith ag bean pionta iomlán a ól, bheadh uirthi gloine leathphionta (nó dhó!) a ordú.
2. A post leis an tseirbhís phoiblí, nó leis an mbanc, a choinneáil tar éis di pósadh
Nuair a phós státseirbhísigh ar mhná iad, dúradh leo an post a fhágáil toisc gur cheart go mbeadh an post sin ag fear.
Bhí an polasaí céanna ag bainc.
Tá a fhios againn… ar mire.
3. Frithghiniúnaigh a cheannach
Is deacair é seo a shamhlú sa lá atá inniu ann, nuair a bhíonn coiscíní ar fáil i ngach ollscoil saor in aisce agus bíonn fáil ag mná ar an bpiollaire chomh maith.
Sa bhliain 1970, áfach, ní raibh sé de chumas ag mná frithghiniúnaigh a cheannach ar chor ar bith.
Go deimhin, ní raibh coiscíní ar fáil go forleathan sa tír seo go dtí an bhliain 1991.
4. A fear céile a dhiúltú
Sa bhliain 1970 bhí sé de cheart ag fear luí lena bhean, ba chuma cén dearcadh a bhí aici féin faoi sin.
Ní raibh aon chaint ar thoiliú na mná agus ní raibh an téarma ‘éigniú pósta’ in úsáid ar chor ar bith.
Níor raibh an chéad chás rathúil i gcoinne éignithe taobh istigh de phósadh ann go dtí 2002.
5. Bheith ar ghiúiré
Cuireadh Acht na nGiúiréithe i bhfeidhm sa bhliain 1927, acht nár chuir fáilte roimh mhná bheith ar aon ghiúiré ar chúiseanna éagsúla.
Dúradh , mar shampla, nach mbeadh sé cuí dá mbeadh aon bhean i láthair ag cás coscrach.
D’athraigh Máirín de Búrca agus Mary Anderson é seo sa Chúirt Uachtarach sa bhliain 1976.
Gabhaimis buíochas de gach feimineach, fear agus bean, a chabhraigh leis an tír seo a athrú chun feabhais ón am achrannach sin.
Ceiliúrtar Lá Idirnáisiúnta na mBan ar 8 Márta gach bliain. Tá liosta de na himeachtaí éagsúla a bheas ar siúl in Éirinn inniu le fáil anseo.
