Tá an Tansáin le bheith ar an chéad tír san Afraic fho-Shahárach chun teanga Afracach a úsáid mar phríomh-mhodh teagaisc ina córas oideachais iomlán.
Is athrú stairiúil é seo atá á chur i bhfeidhm ag an Uachtarán Jakaya Kikwete mar chuid d’athchóirithe cuimsitheacha oideachais, beartas a leasóidh struchtúr scrúduithe na tíre chomh maith.
Faoi láthair cuirtear oideachas poiblí ar fáil sa Tansáin ar bhonn dátheangach agus is ar an Bhéarla atá an bhéim is mó.
Ag leibhéal na bunscoile is trí mheán Ciosvahaílise (nó Svahaílis) a mhúintear daltaí na tíre ach ag leibhéal na meánscoile agus sna hollscoileanna athraítear príomhtheanga an chórais agus is í teanga Shasana atá i réim.
Is é seo an córas atá in úsáid sa Tansáin ó bhain an tír neamhspleáchas ón Bhreatain amach sa bhliain 1961 ach, le teacht i bhfeidhm an athraithe seo, beidh an t-oideachas ar fad anois á sholáthar i dteanga de chuid na háite den chéad uair riamh.
In ainneoin go labhraítear breis agus 100 teanga sa Tansáin, níl ann ach Béarla agus Ciosvahaílis atá aitheanta mar theangacha oifigiúla agus níl aon mheán cumarsáide fiú sna teangacha eile.
Cúis imní í sin do thírdhreach teangeolaíoch na tíre ach, ar an taobh eile den scéal, deirtear gur chuidigh Ciosvahaílis le comh-mhothúchán náisiúnta a chothú i measc phobail éagsúla agus ilteangacha na tíre sna blianta i ndiaidh an choilínithe agus gur aontaigh an teanga an náisiún ag am a raibh coimhlintí fuilteacha inmheánacha i mórchuid na stát eile sa dúiche.
Le tamall anuas tá roinnt tíortha san Afraic ag bogadh i dtreo an Bhéarla – mar shampla chuir Ruanda agus an Ghabúin an Béarla in áit teanga eile choilínithe, an Fhraincis, ina gcórais siúd le déanaí – ach tá dóchas sa Tansáin go rachaidh baint an Bhéarla dá gcóras oideachais féin chun sochair do mheanma na tíre.
“Tá go leor athruithe tar éis tarlú sa Tansáin le 30 bliain anuas,” arsa Omar Mohammed, iriseoir ón phríomhchathair Dar es Salaam.
“Bhí tráth ann nuair a bhí muid ar thús cadhnaíochta sa troid i gcoinne an choilínithe ach tháinig athchóirithe troma eacnamaíochta agus fás ar an bhearna éagothroime ó shin.
“Sílim gur chaill muid cuid dár bhféinmhuinín agus dár bhféiniúlacht sa phróiseas sin ar fad ach seans gur féidir leis an dearbhú láidir cultúrtha seo chun Ciosvahaílis a úsáid sa chóras oideachais iomlán, seans gur féidir leis sin tionchar dearfach soiléir a imirt anois ar mheon mhuintir na Tansáine.”
Is cinnte go bhfuil sé seo ar na bearta is suntasaí atá déanta ag aon stát san Afraic fho-Shahárach sa tréimhse iarchoilíneach agus beidh súil á coinneáil ag tíortha eile Afracacha ar cad é mar a rachaidh sé i bhfeidhm ar thodhchaí na Tansáine.
Seans gur cheart do thír áirithe i bhfad níos giorra don bhaile súil a choinneáil orthu fosta…
