Bhuail Emma Ní Nualláin le slua mór Gael – ina measc fear as LA atá ag tógáil a pháistí le Gaeilge ann – ag Deireadh Seachtaine Gaeltachta San Francisco le déanaí. Seo tuairisc ó chósta thiar SAM…
Níl mórán bailte móra i SAM atá níos faide ar shiúl ó Éirinn ná San Francisco ach ar ndóigh níor stad sé sin na hÉireannaigh dul i bhfeidhm ar Chathair an Cheo.
Bhí deis agam an tionchar seo a bhlaiseadh le déanaí nuair a d’fhreastail mé ar ócáid mhór Ghaeilge i San Fran ag deireadh na míosa seo caite, an Deireadh Seachtaine Gaeltachta.
Ócáid bhliantúil í seo a bhíonn ar siúl san United Irish Cultural Centre, atá taobh le Zú San Francisco, le 18 bliain anuas agus a luaithe is a shiúil mé isteach ann mhothaigh mé gur aistríodh ar ais abhaile go hÉirinn mé!
Osclaíodh an t-ionad in 1975 chun áit a chruthú do na hÉireannaigh ar fad a bhog go Ceantar na Bá i gCalifornia, áit ina mbeadh siad in ann an cultúr Gaelach a chleachtadh le chéile.
Ó shin ar aghaidh tá an t-ionad tar éis bheith mar chroílár pobail do na hÉireannaigh i San Fran agus don iliomad Meiriceánach a bhfuil fonn orthu ceangal bheith acu le cultúr a sinsear a tháinig go dtí na Stáit Aontaithe thar na blianta.
Bíonn ranganna Gaeilge, mar aon le seisiún ceoil, ar siúl san ionad cultúrtha gach seachtain a mheallann daoine a chónaíonn na huaireanta an chloig ar shiúl.
Is í Nikki Ragsdale, bunaitheoir na hócáide, a thug cuireadh dom féin teacht go dtí an Deireadh Seachtaine Gaeltachta.
Rugadh i gCalifornia í agus thosaigh sí ag foghlaim na Gaeilge den chéad uair sna 80í.
Níl aon ghaolta ag Nikki in Éirinn ach chuaigh sí ann ar thuras sna 70í agus spreag cuairt ar an gCeathrú Rua a suim sa teanga:
“Nuair a chuala mé an Ghaeilge den chéad uair á labhairt i gceart, dúirt mé go gcaithfinn í a fhoghlaim.”
Agus í ar ais i gCalifornia, thosaigh Nikki ag foghlaim ó leabhair agus ar ball ó shuíomhanna idirlín.
Chuir sí an-spéis sa cheol traidisiúnta agus sa sean-nós freisin agus anois tá leabhar (The Light in the Storm) agus dlúthdhiosca (Seansaol na hAislinge) foilsithe aici.
Ag labhairt le Nikki, ní chreidfeá riamh gur Meiriceánach í óir go bhfuil canúint Uladh foghlamtha go líofa aici.
Ag an Deireadh Seachtaine Gaeltachta bíonn deis ag cainteoirí Gaeilge ar fad an cheantair theacht le chéile don spraoi agus bíonn ranganna ar siúl le haghaidh foghlamóirí.
53 duine (47 duine fásta agus 6 pháiste) a bhí i láthair i mbliana agus ba mhór an spórt a bhí acu ag ranganna, seisiúin cheoil, béilí blasta agus eile.
Mar is eol do chuid mhór agaibh is cinnte, is iontach an t-eispéireas é bheith i bhfad ó bhaile ach fós bheith in ann do theanga féin a labhairt.
Chuir mé aithne ar Galt Barber ann, cláraitheoir ríomhaireachta a rugadh i Los Angeles agus is ann a chónaíonn sé go fóill.
Ba iad teidil Ghaeilge an cheoil traidisiúnta a chuir in iúl dó ar dtús go raibh a leithéid de theanga is Gaeilge ann agus thosaigh sé á foghlaim láithreach bonn.
Léigh sé leathanach i ndiaidh leathanaigh de theachtaireachtaí ar an bhfóram idirlín ‘Gaeilge-B’, rinne sé a chuid nótaí féin, d’fhreastail sé ar imeachtaí ar nós an Deireadh Seachtaine Gaeltachta agus anois is cainteoir líofa é Galt.
Ní amháin sin ach ní labhraíonn sé ach Gaeilge lena bheirt mhac.
Bhuail mé leis an mac is sine atá aige, Conall, atá 11 bliain d’aois agus ní mór a rá go bhfuil Gaeilge níos fearr aige ná mar a bhíonn ag go leor daltaí dá chomhaois in Éirinn!
Mar mhúinteoir Gaeilge, b’iontach an rud é an oiread sin daoine fásta nárbh as Éirinn iad a fheiceáil i mbun fhoghlaim na teanga.
Tá an meas, grá agus paisean atá acu dár gcultúr fíor-inspioráideach.
Gan dabht, dá mbeadh leath na suim sin ag gach duine in Éirinn sa Ghaeilge, ní bheadh an teanga i mbaol choíche arís.
Togra den chéad scoth é Deireach Seachtaine Gaeltachta San Francisco agus má bhíonn sibh riamh sa chathair déanaigí cinnte de go mbuaileann sibh isteach chuig an United Irish Cultural Centre, ní chuirfear fáilte níos cairdiúla romhat aon áit eile sa Chalafóirn!
