Ó tharla méimeanna a bheith i mbéal an phobail i SAM agus ag cothú conspóide ar an Mhór-Roinn le cúpla seachtain anuas, d’iarr muid ar Chiara Ní É, bunaitheoir Memes na Gaeilge, spléachadh a thabhairt dúinn ar na méimeanna is mó tóir i nGaeilge ó bunaíodh an leathanach.
Is samplaí iad méimeanna de bhéaloideas an lae inniu.
Úsáidtear iad ní hamháin le bheith greannmhar, ach le tuairimí a chur in iúl.
Ní gá ach breathnú ar mhéim Ghaeilge du jour, Obama agus Biden, chun é sin a aithint.
Obama: Ar thug tú an cáca dó?
Biden: Thug
0: Dúirt tú leis go raibh péist ann nach ndúirt?
B: Dúirt, ansin ghoid mé a ionanálaitheoir
O: JOE pic.twitter.com/KWaOy5VIl5— An Ghaeilge Abú (@AnGhaeilgeAbu) 13 Samhain 2016
Is éard atá i gceist le méim ná macra íomhá (image macro), pictiúr a insíonn scéal ar leith nó, ar an chineál is coitianta ar an idirlíon, pictiúr a bhfuil nath éigin nó téacs éigin curtha leis.
Chum an bitheolaí éabhlóideach Richard Dawkins (an fear céanna a scríobh The God Delusion) an focal meme le cur síos a dhéanamh ar “smaoineamh nó stíl a scaipeann ó dhuine go duine bealach ar bith” – ó bhéal, ó pheann (srl.).
Le teacht chun cinn an idirlín, tá sé níos éasca ná riamh smaointe a scaipeadh ar fud an domhain agus sciobadh an téarma ‘méim’ le cur síos a dhéanamh ar rudaí a scaipeann ar líne.
Deir Dawkins é féin go bhfuil an téarma feiliúnach sa chiall sin toisc go ndéanann an téarma cur síos ar “anything that goes viral”.
Sa bhliain 2012 bhí leathanaigh mhéimeanna le feiceail dírithe ar an uile sórt ruda a bhain le saol na hollscoile, cineálacha spóirt, áiteanna agus eile.
Ach chonaic mé nach raibh ceann ar bith a dhírigh ar an nGaeilge agus spreagadh mé chun tús a chur leis an leathanach breá ‘Memes na Gaeilge’.
Bhí scéal san iris chlóite de NÓS go luath i ndiaidh gur bunaíodh é, nuair nach raibh ach cúpla céad leantóir ag an leathanach.
Ceithre bliana i ndiaidh sin tá 15,500 leantóirí aige, agus é ag fás i gcónaí.
Is leathanach pobail de shaghas éigin é.
Cruthaím féin roinnt de na méimeanna ach bím de shíor ag faire amach do rudaí greannmhara ó dhaoine eile le roinnt ar an leathanach chomh maith.
Ó am go chéile seoltar chugam iad agus is maith liom go mór nuair a tharlaíonn sé sin!
Ar an idirlíon dá mhéad likes a fhaigheann rud ar bith is ea is fearr, is cosúil, agus d’fhéadfá a rá go bhfuil rath na méimeanna bunaithe ar líon na n-ordóg a thuilleann siad ón bpobal.
Is iomaí méim iontach áfach nár mheall an oiread spéise ach, tríd is tríd, feictear dom go mbíonn tionchar mór ag an teachtaireacht is simplí ar rathúlacht na méimeanna.
Féach thíos ar chuid de na méimeanna is mó éileamh ó bunaíodh ‘Memes na Gaeilge’ le fáil amach an aontaíonn sibh liom!
1) ‘Go Tobann’
Tá ‘Go Tobann’ ar cheann de na nathanna cainte a bhíonn in úsáid go coitianta, ró-choitianta b’fhéidir, ag daltaí scoile na tíre ina gcuid aistí. Is léir gur thaitin sé go mór le daoine a fheiceáil gur tháinig an slám prátaí seo anuas ón spéir ‘Go Tobann’!
2) AN TÁN-UISCE
Tráth a raibh raic mhór faoi chúrsaí uisce sa tír, thit an Tanáiste, Joan Burton, isteach san uisce! Ábhar órga do mhéim!
3) Méim an Mhadra
Is breá le daoine madraí! Éiríonn go maith le méimeanna a bhfuil ainmhithe iontu de ghnáth… tá ábhar dochtúireachta ansin cinnte!
4) Google Translate
Tá laigí Google Translate go mór le brath sa mhéim seo. Méim mhaith a fhoghlaimeoidh ceacht maith do mhac léinn ar bith!
5) Maith an Buachaill
Maith an buachaill, chuala muid ar fad é ar scoil! Sa chás seo, tá leamhan ar bhuachaill!
6) Severus Snape
Oibríonn an ceann seo ar chúpla leibhéal. Is jóc é a rachadh i bhfeidhm ar leantóirí Harry Potter agus tá úsáid an Photoshop an-ghreannmhar.
7) Avatar
Ceann de na jócanna atá foirfe i nGaeilge. Ní oibríonn sé i mBéarla agus tá tarraingt ar leith ann dá bharr.
8) Bord na Móna
Comhlacht iocónach na hÉireann vs An Mona Lisa.
9) Boscaí Trócaire
A mhalairt de shraith méimeanna ‘Rath sa tríú domhan!’ Éiríonn go maith le méimeanna a tharraingíonn ar ghné de chultúr nó nósanna na tíre. Sampla maith atá sa mhéim seo atá dírithe ar thraidisiún na mboscaí Trócaire um Cháisc.
10) Scrúduithe
Tá an t-imeartas focal dátheangach an-choitianta sa lá inniu. Is breá le daoine méimeanna a mheascann Gaeilge agus Béarla le chéile agus a bhaineann brí eile ó fhocal dá bharr. Gach uair a bhíonn scrúduithe ar siúl, bíonn an mhéim seo á roinnt!
11) Labhair Gaeilge liom
Léirítear an frustrachas a bhíonn ar Ghaeilgeoirí le daoine a bhfuil Gaeilge acu ach a fhreagraíonn i mBéarla iad.
13) Rós Thrá Lí
Aoibhinn ‘álainn’ Ní Súil Amháin! Maith thú Aodhán!
Tá méimeanna i nGaeilge ar fáil go forleathan ar roinnt leathanach eile chomh maith; mar shampla ar Facebook tá An Timire, Sraith Pictiúir Memes, Úsáidim Facebøok as Gaeilge, Raidió RíRá agus neart eile! Más mian leat cur leis an gcomhrá, seol isteach méim chuig Memes na Gaeilge. Is féidir iad a chruthú go héasca anseo.
