Tá breis agus míle sloinne ar fáil i mbunachar sloinnte Gaois anois agus uasdátú mór déanta ag foireann an tsuímh ar an mbunachar. Bhí 664 sloinne ar an mbunachar go dtí seo ach thug an obair mhór a rinne an fhoireann in Fiontar agus Scoil na Gaeilge in DCU os cionn an mhíle an líon sloinnte atá anois ann.
Cuireadh an chéad leagan den bhunachar sloinnte ar fáil ar Gaois tamall de bhlianta ó shin agus é bunaithe ar eolas a fuarthas ón bPríomh-Oifig Staidrimh. Scagadh staitisticí na hoifige céanna ó 2016, 2018, 2019, agus 2020 agus an obair mhéadaithe á déanamh ar an mbunachar i dtreo dheireadh na bliana seo caite.
Mhínigh duine de na daoine a d’oibrigh ar an mbunachar, Justin Ó Gliasáin, gur foirmeacha Béarla de na sloinnte a chláraítear leis an bPríomh-Oifig Staidrimh den chuid is mó agus gur gá taighde a dhéanamh le foirmeacha cearta Gaeilge na sloinnte sin a aimsiú. Ag scríobh dó i mblagmhír ar Gaois féin, dúirt Justin gur “mhór an cúnamh an foclóir nua sloinnte The Oxford Dictionary of Family Names of Ireland le Kay Muhr agus Liam Ó hAisibéil”.
Tugtar sloinnte Gaeilge, foirmeacha malartacha, foirmeacha infhillte (Ó/Ní/Uí) agus na leaganacha Béarla a ghabhann leo i mBunachar Sloinnte Gaois agus é “d’aidhm ag an mbunachar cúnamh a thabhairt do dhaoine atá ag dul i ngleic leis na deacrachtaí” a bhíonn acu le castacht na sloinnte Gaeilge ó thaobh inscne agus tuisil de.
“Fágfaidh an leagan nua seo den bhunachar sloinnte go mbeidh teacht ag níos mó daoine ar a sloinnte ann agus go mbeidh ar a gcumas na foirmeacha cearta díobh ó thaobh inscne agus tuisil de a aimsiú agus a úsáid,” a dúirt Justin.
Táthar ag súil lena thuilleadh sloinnte a chur leis an mbunachar amach anseo de réir mar a fhoilsítear staitisticí ón bPríomh-Oifig Staidrimh, agus cuirfear staitisticí ón Northern Ireland Statistics and Research Agency san áireamh amach anseo freisin más féidir.
