‘Sé do bheatha? Ní hea – nĭ hăo!

Seoladh ranganna Sínise Dé Máirt in An Lon Dubh. Tá An Lon Dubh i mBéal Feirste ina bhunáit do Raidió Fáilte 107.1FM ó bhí 2018 ann, ach tá an foirgneamh anois ina spás foghlama Sínise go ceann deich seachtaine eile.

Is comhthionscadal é an cúrsa seo a mbeidh Raidió Fáilte, Glór na Móna, agus an Institiúid Confucius in Ollscoil Uladh ag tacú leis. Bhí dóchas ag agus gliondar ar ionadaithe na n-eagraíochtaí ag seoladh na ranganna ar an 13 Feabhra. Rinne lucht freastail na hócáide ceiliúradh ar Bhliain Nua na Síneach agus iad ag cur tús lena n-aistear teanga.

Beidh an cúrsa á theagasc ag Pól Ó Néill, ball d’fhoireann Raidió Fáilte, a rinne comhchéim sa Fhraincis agus sa tSínis in Ollscoil Leeds. Chaith sé a dhara bliain ollscoile ag foghlaim na teanga sa tSín agus i ndiaidh dó eitilt aonbhealach chun na Síne a chur in áirithe (le buidéal fíona mar údar spreagtha aige), chaith sé beagnach ocht mbliana eile sa tír le cultúr agus teanga an réigiúin ina thimpeall aige.

Ag labhairt dó faoin togra cheannródaíoch atá beartaithe acu, dúirt Pól:

“Bhí an seoladh go hiontach. Caithfidh mé aitheantas a thabhairt d’Eoghan Ó Garmaile agus Glór na Móna as an chúrsa seo a chur chun cinn. Tháinig go leor daoine chun tacaíocht a léiriú agus mothaím gur bhain siad ar fad sult as. D’iarr muid ar chara dúinn ón Institiúid Confucius a bheith i láthair ach gan Béarla ar bith a labhairt. B’in ceann de na spriocanna a bhí againn a thaispeáint gur féidir linn, mar Ghaeil, teagmháil dhíreach a dhéanamh lena chéile gan an Béarla eadrainn mar idirghabhálaí. Bhí sé mar a bheadh scrúdú ar mo scileanna ateangaireachta ann i ndáiríre ach sílim gur dhaingnigh sin an pointe a bhí ann.”

Phléigh sé cuid de na dúshláin a bhaineann leis an tSínis a theagasc agus na tosca cultúrtha leis an dóigh a bpléitear le daoine eile sa teanga.

“Bíonn dúshláin ar leith ann an teanga a theagasc i dteanga ar bith. Ach bheadh dúshláin éagsúla ann idir an teanga a theagasc trí Bhéarla agus í a theagasc trí mheán na Gaeilge. Baineann sé leis an chomhionannas teanga. In áit ‘Cad é mar atá tú?’ a lomaistriú go Sínis, bhainfeadh muid úsáid as frása a bhfuil ciall litriúil ‘Ar ith tú?’ leis. Is ionann sin agus tú ag cur tuairisc duine. Muna bhfuil rud ar bith ite acu, caithfidh sé go bhfuil rud éigin cearr.”

Chualathas ceol Gaelach agus ceol de chuid na Síne ar an oíche, rud a tharraing an dá chultúr le chéile go snasta agus a chuir bonn faoin chúrsa. Mhínigh Pól go raibh cosúlacht láidir idir nósanna na seanfhocal in Éirinn agus saibhreas na nathanna cainte Sínise a dtugtar chéngyǔ (成語) orthu.

“Is breá le lucht labhartha na Sínise nathanna cainte. Bíonn ceithre shiolla sna chéngyǔ de ghnáth agus cuireann siad go mór le leibhéal agus saibhreas na teanga ar nós na seanfhocal Gaeilge. Tá scéal ann ina ndéanann seanfhear iarracht sliabh a bhogadh. Deir muintir a cheantair go bhfuil sé bómánta agus nach féidir leis éacht den chineál seo a dhéanamh. 

“Dreapann an seanfhear an sliabh, tógann cúpla cloch, agus bogann go háit inteacht eile iad. Aithníonn sé nach mbainfear an t-éacht amach ina shaol ach go leanfaidh a shliocht leis an phróiseas agus gur daofa atá an obair seo. ‘Tús maith leat na hoibre’, mar a deir muid féin.”

Ábhar bróid agus pointe dearfach is ea sin cinnte. Beidh an cúrsa ar siúl go ceann deich seachtaine eile i mBéal Feirste agus is féidir tuilleadh eolais a aimsiú trí theagmháil a dhéanamh le guth@raidiofailte.com. B’fhéidir gur smaoineamh maith a bhí in athlonnú mhuintir Hong Cong tar éis an méid sin uile!

SCÉALTA EILE