Is minic a thagraítear d’fhonn gáire agus spiorad magúil na nGael.
An tseachtain seo seoladh togra spéisiúil a thugann deis dúinn machnamh a dhéanamh ar an dóigh a dtagraíonn na Gaeil féin don gháire inár dteanga féin.
Tá físeán an-spéisiúil (thuas) curtha le chéile ag an ealaíontóir Alfredo Adán – atá taobh thiar den togra – a léiríonn na bealaí éagsúla a dhéanann daoine ar fud an domhain gáire a chur in iúl, ar líne nó i dtéacsanna.
I measc na samplaí atá bailithe aige tá hahaha (Béarla), ah ah ah (An Iodáilis), híhí (An Íoslainnis), KKKKK (An Chóiréis), jajaja (An Spáinnis) agus mdr (An Fhraincis).
Cuirtear gáire i láthair i bhfoirm litreach, bunaithe ar an fhuaim a chothaíonn an gáire don chuid is mó, ach úsáidtear giorrúcháin chomh maith mar a fheicimid sa Fhraincis: seasann ‘mdr’ do mort de rire nó ‘marbh leis an gháire’.
Tá Alfredo fós ag lorg iarratas ó theangacha eile agus fonn orainn in oifigí NÓS a bheith páirteach ann.
Ar ndóigh, tá há há ann a dtiocfadh linn tarraingt air ach ní fheicim scríofa rómhinic é.
Bíonn GOA in úsáid chomh maith ag roinnt Gael ar na gréasáin shóisialta – mé féin ina measc – ach ná déanaimis dearmad gur giorrúchán é GOA ar ‘gáire os ard’ a tógadh díreach ón Bhéarla ‘LOL’ nó Laugh out loud.
Seans go bhfuil sé rómhall dúinn agus go bhfuil áit neadaithe ag GOA i bhfoclóir téacsfóin s’againn ach b’fhiú é a phlé.
Ag labhairt dó le NÓS, dúirt Seán Ó Cionnaith, a scríobh an chéad stórchiste don Ghaeilge Focal i bhFócas (2003) agus cnuasach clíséanna Mar a Déarfá (2011) i measc eile, gur maith go ndearnadh iarracht le GOA, rud a léiríonn go bhfuil éileamh ann do leagan Gaeilge ach go mbeadh giorrúchán níos dúchasaí, atá “aontaithe ag an phobal’, i bhfad níos fearr.
“Caithfear bearna a líonadh má tá bearna ann ach ba cheart dúinn mar phobal a bheith ag forbairt téarmaí an téacsfóin Ghaeilge, agus stór focal na Gaeilge, saor ó mhacalla an Bhéarla,” arsa sé.
“Ní abradh duine ar bith ‘gáire os ard’ go nádúrtha mar fhreagra ar rud éigin greannmhar agus ní thagann sé le comhréir na Gaeilge.”
Tugaim dúshlán anois do léitheoirí NÓS teacht ar bhealach a d’fhéadfaimis gáire croíúil na nGael a chur in iúl.
Is abairtín a sheasann go nádúrtha i gcomhthéacs na Gaeilge atá á lorg, a bheadh mar fhreagra ar an chumarsáid atá ar siúl ar líne.
Seo cúpla moladh, ó Sheán agus ó dhaoine eile, chun tús a chur leis an chomhrá:
BSGS – Bhain sin gáire asam.
NGAS – Nach greannmhar atá sé.
MAG – Marbh ag gáire.
An bhfuil moladh eile agaibh nó cé acu is fearr libh?