Teangacha dúchais Mheiriceá ar Duolingo

D’eisigh an comhlacht foghlama teanga Duolingo dhá chúrsa nua inné agus tá an deis anois ag cainteoirí Béarla dhá theanga dhúchais de chuid na Stát Aontaithe a fhoghlaim ar an aip mór le rá.

Ceiliúradh Lá na mBundúchasach i Stáit Aontaithe Mheiriceá inné agus chuir Duolingo cúrsaí i Haváis agus i Navachóis mar chuid den cheiliúradh sin. 

Is í Haváis teanga oifigiúil na Haváí ach níl sí ag ach 2% de dhaonra an stáit sin. Tugadh dlí isteach sa mbliain 1896 a chuir cosc ar mhúineadh agus ar labhairt na teanga i scoileanna. Ba í an t-aon teanga oifigiúil i Haváí ar feadh i bhfad ina dhiaidh sin. Ba í príomhtheanga Haváí nuair a tugadh an dlí nua isteach in 1896 ach faoin mbliain 1996 ní raibh ach 0.1% de mhuintir na n-oileán in ann í a labhairt. Tá oileán amháin i Haváí, Ni’ihau, ina bhfuil an Haváis mar phríomhtheanga ag pobal an oileáin go fóill. 

B’amhlaidh an scéal, nach mór, don Navachóis. teanga a labhraítí go coitianta in iardheisceart na Stát Aontaithe go dtí tús an chéid seo caite. Tá tuairim is 170,000 cainteoir laethúil. Navachóise i Meiriceá anois agus tá deacrachtaí go leor ann í a choinneáil beo i mbéal na ndaoine óga ach tá athbheochan ar bun le tamall de bhlianta anuas agus dóchas ag lucht a labhartha go gcaomhnófar í. 

Nití béal na bpáistí Navachócha le gallúnach nuair a labhraíodh siad a dteanga féin ar scoil agus cuireadh brú orthu an Béarla a labhairt ar scoil agus sa mbaile. Níor thug go leor de na gasúir sin an teanga ar aghaidh chuig an gcéad ghlúin eile agus d’imigh an teanga ó bhéal na ndaoine taobh istigh de chúpla bliain. 

Bhain Arm Mheiriceá leas an teanga le linn an Dara Cogadh Domhanda, mar gheall ar a dhifriúla le teangacha na hEorpa is a bhí sí, mar chód agus iad ag iarraidh teachtaireachtaí rúnda a chraoladh ar an bhfón agus ar an raidió. Ní raibh a leithéid de rud agus foclóir Navachóise ann an uair sin agus d’éirigh go han-mhaith lena sprioc. 

Níl cúrsaí iomlána ar fáil do Haváis agus do Navachóis go fóill, agus níl siad ar fáil ar an leagan fóin den aip, ach is féidir clárú agus tús a chur leis an bhfoghlaim ar an suíomh idirlín atá ag Duolingo. Cuirfear leis na cúrsaí sna míonna amach romhainn agus beidh leaganacha fóin ann gan mhoill. 

Idir an dá linn, tá achainí fós á dhéanamh ag muintir na hAlban cúrsa Gàidhlig a chur ar fáil do chainteoirí Béarla. Tá cúrsaí Gaeilge agus Breatnaise ar fáil cheana féin ar Duolingo. Is iad na húsáideoirí féin a chruthaíonn na cúrsaí teanga a chuireann Duolingo ar fáil, agus déantar diantástáil orthu sula gcuirtear ar fáil iad. Tá meitheal ghníomhach in Albain atá ag iarraidh tús a chur leis an obair ar chúrsa Gàidhlig ach níl éisteacht faighte acu go fóill ón gcomhlacht mór idirnáisiúnta. 

Níl an Gaeilge Mhanann ar fáil ar Duolingo faoi láthair ach an oiread ach ní hí an chloch is mó ar phaidrín lucht na hathbheochana san oileán beag Gaelach. Tá aipeanna foghlama teanga dá gcuid féin forbartha ag forais teanga an oileáin agus tá ráiteas eisithe acu cheana féin gur beag a spéis i Duolingo faoi láthair. 

SCÉALTA EILE