Tá nach mór cúig bliana ann ó d’fhoilsíomar liosta de ghiorrúcháin Ghaeilge do ré na ríomhairí, liosta focal cliste a raibh an-tóir air.
Tá cúrsaí athraithe ó shin agus tá sé in am leaganacha reatha a chur i láthair léitheoirí NÓS. Ar an gcéad dul síos, tá roinnt giorrúchán agus nathanna áirithe imithe ar gcúl ó cuireadh an liosta deiridh amach. Bhí ‘nasaa’ (níl ach saol amháin agat) againn tráth ar ‘yolo’ (you only live once) an Bhéarla, ach is annamh a fheictear a leithéid in 2018. Bí cinnte go mbeidh cuid den liosta seo thíos imithe as faisean go luath.
Ní hamháin sin ach tá fóin chliste ag ár bhformhór anois. Fágann sin gur éasca leithéidí Swiftkey a úsáid, aip a chinntíonn gur féidir focail fhada Ghaeilge a scríobh gan stró ar bith. Cabhraíonn siad leis an litriú fiú.
Anuas air sin táimid tar éis aistriú chuig meáin nua chumarsáide ar nós WhatsApp nach gcuireann costas ná brú orainn teachtaireachtaí a choinneáil gearr. Níl costas ar na sínte fada fiú, mar a bhíodh tráth den saol, nach méanar dúinn anois!
Níl an brú céanna ar spás ar Twitter ach oiread, áit a bhfuil méadú faoi dhó tagtha ar líon na gcarachtar a cheadaítear.
Mar sin féin bíonn na giorrúcháin á n-úsáid i gcónaí, cuireann siad luas faoi scríobh na dteachtaireachtaí agus cloistear cuid acu sa chaint fiú amháin. Is minic a chloisim ‘G.R.M.A’ (go raibh maith agat) nó ‘G.O.A.’ (gáire os ard) á litriú amach os ard.
Táthar ann nach ngéilleann do na giorrúcháin beag ná mór:
“Nil aon ghá leo millfidh siad scriobh na Gaoluinnr,”(sic) a dúirt duine amháin.
Seans gurbh fhearr dúinn na sínte fada agus ainm na teanga a chosaint ar dtús, ach níl ansin ach tuairim bhaoth uaim féin, áfach.
D’fhéadfaí na liostaí nua seo a cháineadh toisc go bhfuil giorrúcháin ann nach bhfuil seacht sram na seanaoise orthu, ach tá an chéad liosta acu in úsáid go rialta mar atá. An liosta eile is éard atá ann ná moltaí a tháinig chun cinn nó giorrúcháin a úsáidtear ach nach bhfuil chomh haitheanta céanna go fóill beag.
Má tá smaointe/moltaí/cáineadh le déanamh bígí ag caint linn! Míle buíochas le muintir na Gaeilge ar líne a mhol agus a spreag na liostaí seo!
