Tá corraíl mhór le brath i saol na gcriptea-airgeadraí faoi láthair agus an bonn digiteach is mó ar domhan, Bitcoin, i ndiaidh praghas $100,000 a bhaint amach den chéad uair riamh.
Tá a luach tite de bheagán arís le cúpla lá anuas ach is cloch mhíle stairiúil in aistear Bitcoin é an figiúr suntasach sé dhigit.
Is ag $16,000 a bhí praghas an bhoinn ag deireadh 2022 ach tá sé ag ardú de réir a chéile ó shin agus is méadú 45% atá tagtha air ó bhuaigh Donald Trump toghchán uachtaránachta SAM corradh beag le mí ó shin.
Is i dtimthriallta ceithre bliana a bhíonn éiceachóras na gcriptea-airgeadraí ag feidhmiú ó tháinig siad chun cinn agus, cé go raibh borradh orgánach faoin earnáil i mbliana, is cinnte gur chuir bua an Trumpaigh thall dlús leis an ardú tapa is déanaí.
An fáth leis sin ná go bhfuil tacaíocht léirithe ag uachtarán tofa SAM do Bitcoin agus go bhfuiltear den bharúil go mbeidh polasaithe a rialtais nua níos fabhraí don chriptisféar ná mar a bhí cur chuige níos sriantaí na nDaonlathaithe.
Agus go leor den phláinéad in ísle brí gur atoghadh an fear gnó conspóideach, is ag ceiliúradh a bhí an chuid is mó d’earnáil na gcriptea-airgeadraí.
I dtaca le héiceachóras Bitcoin féin, is mór an fás atá tagtha air ó cruthaíodh é in 2008 – rud is soiléir ón phraghas reatha – ach is coincheap é a chothaíonn mothúcháin láidre go fóill, idir dhearfach agus diúltach.
Tá siad ann a chuireann béim ar an ollúsáid leicteachais atá i gceist leis na boinn a ghiniúint – is é sin sár-ríomhairí atá dian ar fhuinneamh a choinneáil ag imeacht chun suimithe casta a phróiseáil.
Tá daoine eile ann a dhíríonn ar an leas a bhaineann coirpigh as na híocaíochtaí gasta idir piaraí is féidir a chur i gcrích le Bitcoin.
Ní hannamh a deirtear ach oiread gur infheistíocht amhantrach é an criptea-airgeadra agus go bhfuil luachanna baotha an chaipitleachais i gcroílár na ráigeanna sceitimíní a thagann ar sciartha den phobal dá bharr.
Ar an taobh eile den bhonn (maith domh é!), luann an dream atá ar a shon gur le fuinneamh in-athnuaite a dhéantar breis agus 50% de mhianadóireacht Bitcoin anois, agus go bhfuil an líon sin ag dul i méid i gcónaí.
Deir siad chomh maith gur mó i bhfad líon na gcoireanna a dhéantar le hairgeadraí traidisiúnta – nó airgead ‘fiat’ mar is fearr aithne air sna criptichiorcail – agus gur ar son an leasa choitinn agus ar mhaithe le luach airgid daoine a shábháil a úsáidtear criptea-airgeadraí in go leor cásanna.
Gan amhras, bheadh an chúis deiridh sin ag teacht le ceann de phríomhchuspóirí Satoshi Nakamoto, an duine (nó grúpa daoine) a chuir Bitcoin ar bun faoi ainm cleite Seapánach breis agus 16 bliana ó shin nuair a bhí an ghéarchéim airgeadais sna ceannlínte nuachta agus muinín caillte ag daoine sna gnáthbhainc.
Freagra a bhí ann ar chóras na n-airgeadraí náisiúnta a dtagann laghdú ar a luach thar am de bharr boilscithe agus a mbíonn a n-eisiúint faoi smacht na rialtas.
Bhí sé de sprioc ag Nakamoto córas airgeadais foinse oscailte díláraithe a bhunú a bheadh an gnáthdhuine in ann a úsáid gan idirghabhálaí agus a dtiocfadh méadú ar a luach thar am seachas a mhalairt.
Is chuige sin a cuireadh uasteorainn le líon na mbonn Bitcoin is féidir a ghiniúint – 21,000,000 BTC san iomlán – agus a cinneadh an cód a scríobh i mórleabhar leictreonach trédhearcach – an blocshlabhra – a bhfuil teacht air ag duine ar bith a bhfuil ceangal idirlín aige.
Agus in ainneoin na scéalta iomadúla i gcoinne an chriptea-airgeadra sna meáin phríomhshrutha le fada, is léir go bhfuil níos mó spéise á cur ann i rith an ama.
De bharr na teicneolaíochta agus na réamhshocruithe do-athraithe atá i gcód Bitcoin, is mar stóras luacha is mó atá daoine ag plé leis seachas mar airgead a úsáidtear ó lá go lá – smaoinigh ar ‘ór digiteach’ in ionad módh áisiúil le hidirbhearta laethúla a dhéanamh.
Agus costais mhaireachtála fós ina bhfadhb mhór ar fud na cruinne agus gan mórán sochair le fáil ó chuntais choigiltis na mbanc, tá bealaí eile á lorg ag daoine le greim a choinneáil ar an airgead atá saothraithe acu, agus dealraíonn sé gur modh é Bitcoin atá á roghnú ag go leor.
Go deimhin tá beagnach €2 thrilliún infheistithe ann go dtí seo ag daoine aonair, ag comhlachtaí, ag comharchumainn agus ag náisiúnstáit (is airgeadra dlítháirgthe é sa tSalvadóir), agus is ag dul i dtreis atá an treocht.
Is feiniméan sóisialta é Bitcoin faoin am seo agus tá athrú ó bhonn á dhéanamh aige ar an chaidreamh atá ag daoine le hairgead.
Is fiú a rá nach ionann BTC agus mórchuid na gcripteabhonn eile atá amuigh ansin san fhiántas digiteach. Cé go bhfuil roinnt criptighréasáin éifeachtacha ann atá anois á n-úsáid san infreastruchtúr airgeadais agus go bhfuil seasamh na n-údarás ag éirí níos dearfaí ina leith, tá na mílte eile acu ann nach bhfuil aon fheidhm leo ach brabús a dhéanamh dá mbunaitheoirí anaithnide.
Is fíor fosta nach i líne dhíreach a fhásann éiceachóras Bitcoin agus gur féidir lena phraghas luascadh go tobann, ag brath ar nuacht an lae nó ar chúinsí eacnamaíochta.
Agus $100k in aghaidh an bhoinn sroichte anois ag BTC, áfach, tá sé léirithe go bhfuil teacht aniar nach beag sa phríomhchriptea-airgeadra agus sa phobal ilghnéitheach a chreideann ann.
In ainneoin na n-ainneoin, tá luach an bhoinn i ndiaidh méadú faoi 10 le dornán blianta anuas: an bhféadfadh sé an cleas céanna a dhéanamh arís agus $1 mhilliún a bhaint amach sna blianta seo amach romhainn?
I bhfianaise an turais atá siúlta aige go dtí seo, ní chuirfinn geall ina choinne.
