Tá an focal ‘stoidiaca’ cloiste againn ar fad, i gcomhthéacs na réaltchomharthaí den chuid is mó, ach cad é go díreach agus cén fáth a mbítear ag trácht air an oiread sin?
I dtosach, úsáideadh an téarma i réimse na réalteolaíochta (an staidéar eolaíoch ar na reanna neimhe) chun tagairt a dhéanamh do na réaltbhuíonta trína dtaistealaíonn an ghrian le linn na bliana – ní thaistealaíonn an ghrian tríd na réaltbhuíonta féin ar ndóigh, níl ann ach an chuma atá ar ghluaiseacht na gréine tríd an spéir ó shúil an duine dhaonna anseo ar chlár na cruinne.
Ciallaíonn stoidiaca féin ‘ciorcal na n-ainmhithe beaga’ sa tSean-Ghréigis, mar gur bunaíodh ainmneacha na réaltbhuíonta ar ainmhnithe éagsúla den chuid is mó, mar atá: an Reithe, an Tarbh, an Cúpla, an Portán, an Leon, an Mhaighdean, an Mheá, an Scairp, an Saighdeoir, an Gabhar, an tUisceadóir, agus na hÉisc.
Is ón tSean-Bhablóin (sibhialtacht sa Mheaspatáim a bhí ag cur an-spéis sa réalteolaíocht beagnach 4,000 bliain ó shin) a thagann an coincheap agus is uathu sin a tháinig sé isteach chun na hEorpa trí chultúr na Gréige agus na Róimhe.
Measadh go forleathan ag an am go raibh tionchar ag na réaltchomharthaí ar an saol anseo ar domhan agus go rabhthas in ann eachtraí a thuar agus tréithe daoine a mheas, bunaithe ar an áit a raibh an ghrian, agus na reanna eile, nuair a rugadh iad.
Le réabhlóid na heolaíochta agus teacht chun cinn na réalteolaíochta nua-aimseartha sa 17ú Céad, rinneadh seanchomharthaí an stoidiaca a scoilteadh ón réalteolaíocht féin agus ba le réimse na hastralaíochta a luafaí iad feasta.
Agus forbairt mhór tagtha ar an teicneolaíocht le 400 bliain anuas, tá an-fhorbairt déanta freisin ar an tuiscint atá againn ar cad atá ag tarlú sna spéartha os ár gcionn.
Ag an am céanna, mhair an chreidiúint go bhfuil cumhacht éigin ag na reanna neimhe – agus ag na réaltbhuíonta go háirithe – orainn síos tríd na blianta agus mheasc an traidisiún leis an oiread sin gnéithe eile den saol – an Chriostaíocht san áireamh – go bhfuil sé go fóill neadaithe sa sícé ag go leor againn.
Fiú in aois seo an digitithe agus na dteicneolaíochta nua, mar shampla, tá suíomhanna gréasáin a bhaineann leis an stoidiaca ar na cinn is mó tóir ar líne.
Cad atá á rá san astralaíocht i láthair na huaire mar sin?
Tá béarlagair dá cuid féin ag réimse na hastralaíochta agus baineann go leor de na téarmaí – téarmaí nach n-úsáidtear inár dteanga féin chomh minic sin anois – leis an áit a bhfuil an ghrian, an ghealach agus na pláinéid éagsúla sa spéir i gcomparáid leis na réaltbhuíonta, agus cén treo a bhfuil siad ag gluaiseacht.
Faoi láthair, cuir i gcás, deirtear go bhfuil Mearcair ag casiompú sa Scairp, rud atá ar siúl ó bhí Oíche Shamhna ann.
Le linn na tréimhse seo, meastar gur féidir linn níos mó a fháil amach fúinn féin agus faoi na rudaí sin atá i bhfolach inár sícé.
Tá an doras sin isteach inár n-aigne fho-chomhfhiosach oscailte anois agus molann na hastralaithe (ní na hAstrálaigh!) dúinn cuimhne a dhéanamh ar ár mbrionglóidí mar go bhfuil teachtaireachtaí tábhachtacha iontu anois. Coinnigh leabhair in aice leis an leaba le go dtig leat na cuimhní sin a scríobh síos sula n-imíonn siad.
Go traidisiúnta is é Mearcair an pláinéad a bhaineann leis an chumarsáid agus is é sin an rud is tábhachtaí faoin tréimhse seo: cumarsáid linn féin a thabharfaidh deis dúinn díriú ar na rudaí a tharla dúinn sa saol seo agus a chuaigh i bhfeidhm ar mhúnlú ár bpearsantachtaí.
Deir traidisiún na hastralaíochta gur cheart dúinn am agus spás a thabhairt duinn féin chun sin a dhéanamh. Cuideoidh meabhrú leat sos agus spás a thabhairt don intinn, rud atá de dhíth agus atá tábhachtach ar aon chuma. Agus más féidir am a chaitheamh sa nádúr – i measc na gcrann nó thíos ag an chosta – cuideoidh an fuinneamh atá sna háiteanna sin leat chomh maith.
Tá an bhéim ar chumarsáid le daoine eile chomh maith ach deirtear go bhfuil seans ann go dtarlóidh roinnt deacrachtaí sa réimse sin.
Bíodh a fhios agat go bhfuil seo mar cuid den chasiompú agus má tharlaíonn sé cuir ceist ort féin cad iad na rudaí ionat féin a d’fhéadfá a fheabhsú leis an chumarsáid idir tú féin agus daoine eile a éascú.
Moladh fiúntach in am ar bith!
