Sa mbliain a tháinig mise ar an saol, 2002, rinne thart ar 6,500 dalta ó OÉ Gaillimh agus GMIT agóid ar an bhFaiche Mhór faoi na táillí. Beagnach fiche bliain chun cinn, tá an agóid chéanna ag tarlú arís.
Beidh Aontas na Mac Léinn in Éirinn ag dul ar camchuairt leis an bhfeachtas ‘F*cáil na Táillí’. Beidh siad ag agóidíocht i gColáiste na Tríonóide, OÉ Gaillimh, IT Phort Láirge agus IT Dhún Dealgán.
Tá na táillí ollscoile in Éirinn ar na cinn is airde san Aontas Eorpach ar fad. Íocann mic léinn na hÉireann atá ag tabhairt faoi bhunchéim €3,000 gach bliain. Íocann mic léinn na Fraince €170. Ní íocann mic léinn na Gearmáine, ná mic léinn an Danmhairge rud ar bith! Fiú ó na figiúirí sin amháin a léamh, tá sé ríshoiléir go bhfuil rud éigin mícheart sa tír seo.
Tá an t-ádh orm féin nach bhfuil mé faoin iomarca brú ó thaobh airgid de, os rud é go bhfuil mé i mo chónaí sa mbaile agus níl orm aon chíos a íoc (cé go mbíonn mo mháthair ag bagairt cíos a ghearradh orm chuile chúpla mí). Mar sin féin, tá aithne agam ar dhaoine atá ag streachailt cíos a íoc, beatha a cheannacht agus na táillí a ghlanadh ar a bharr sin.
Labhair mé le beirt chairde atá san ollscoil liom le barúil a fháil ar na fadhbanna atá acu le na táillí. Is léir gur cúis imní é an tionchar atá ag na táillí ar teaghlaigh a bhfuil roinnt gasúr iontu. B’fhéidir nach gceapann daoine nach bhfuil €3,000 in aghaidh na bliana ródhona, ach samhlaigh triúr nó ceathrar gasúr ar fad ag dul chuig an gcoláiste – sin €12,000 le n-íoc gach bliain agus €48,000 atá á chaitheamh ar tháillí tríú leibhéal sa gcéad deich mbliana eile.
I dtír a chuireann an oiread sin béime ar oideachas tríú leibhéal, is mór an peaca nach dtugtar mórán tacaíochta do mhic léinn ó thaobh airgid de. Dúirt mac léinn amháin liom go gceapann sí go bhfuil sé greannmhar go gcuireann an ollscoil seirbhísí ar fáil do mhic léinn le déileáil le strus, cé gurb iad na táillí hollscoile is mó atá ag cur strus orainn!
Is cuid lárnach de shaol na ollscoile iad na himeachtaí a tharlaíonn taobh amuigh de na léachtaí. Bíonn ócáidí sóisialta ar siúl ag na Cumainn, chomh maith le turais ranga scaití, nó má tá cluichí spóirt ar siúl ag na clubanna tá méid áirithe airgid le n-íoc ar an taisteal chomh maith.
D’inis cara amháin dom faoin deacracht atá aici a bheith iomlán páirteach in imeachtaí a bhíonn ar siúl mar go gcaithfeadh sí a bheith ag obair go páirtaimseartha chun cíos agus táillí a íoc. Cailleann sí cuid mhaith de na hócáidí sóisialta, rud a chuireann isteach uirthi mar mothaíonn sí ar nós go bhfuil sé níos deacra uirthi cairde a dhéanamh.
Caithfidh an Rialtas córas atá maoinithe go poiblí a chur ar fáil le haghaidh ollscoileanna na tíre, ní córas atá maoinithe ag na mic léinn. Níl aon fhreagra agamsa faoin gcaoi a dtiocfaidh siad ar an airgead sin ach is cinnte go bhfuil gá le hinfheistíocht cheart a dhéanamh i mic léinn na tíre seo, mar a déantar i dtíortha na hEorpa eile.
Má tá aon duine ag iarraidh tacú linn beidh mise ag agóidíocht le mo chomhscoláirí in aghaidh na dtáillí ar an 24 Samhain.
