Is minic agus mé sna déaga go raibh orm dul agus lá a chaitheamh ar an phortach le mo mhuintir. A leithéid de raiméis a cheap mé féin agus mo dheartháir ag an am.
Ní raibh fonn orainn riamh a bheith ag baint móna, i measc na gceannbhán leis na claigeanna ag baint plaice asainn. Ach cé a cheapfadh go mbeadh a leithéid de chraic, spraoi agus spórt ar fáil ar an phortach agus na cúl faiche curtha go maith ag an bheirt againn. Anois tá comórtas as an nua tagtha chun cinn inar féidir sásamh a bhaint as lá amuigh ar an chaorán!
‘Snorcáil phortaigh’ an spórt atá i gceist ar ndóigh, nó ‘bogsnorkling’ mar is fearr aithne air sa Bhéarla. Is éard atá ann ná go rás ina mbíonn ar na rannpháirtithe dul a shnámh tríd 120 méadar den phortach, gan aon tacaíocht ó na lámha ach amháin lapaí agus snorcal. Agus bíonn an bua ag an té atá in ann an cúrsa a shnámh san am is sciobtha!
Cuirfidh sibh an cheist cárbh as ar tháinig an coincheap nua seo go hÉirinn? Is é Declan Connolly a chuir tús leis anseo agus é ag amharc amach ar an phortach lá breá Gaelach i gContae Mhuineacháin. Mar a deir sé féin;
“Bhí sé ag doirteadh baistí agus an t-aon rud a raibh mé in ann a fheiceáil ná an t-uafás tuilte i mo thimpeall ar an phortach. Agus ansin d’fhiafraigh ceann de mo chairde díom ar chuala mé riamh faoin chomórtas atá acu thall sa Bhreatain Bheag ina dtéann siad ag snorcáil trí uisce an phortaigh,” a mhínigh Declan.
Ag eascair as sin rith smaoineamh leis gur cheart leas a bhaint as an áis nádúrtha seo ar mhaithe le turasóireacht a mhealladh go Muineachán agus macasamhail a dhéanamh ar chomórtas portaigh na Breataine Bige.
Dar le Declan go bhfuil “muintir Cymru ag ceapadh go bhfuil muidne anois in Éirinn ag goid a gcuid toirní mar, i láthair na huaire, tá an churiarracht dhomhanda don tscorcáil phortaigh ag bean as tuaisceart na hÉireann darb ainm Dineka Maguire”.
“D’éirigh léi an cúrsa a dhéanamh i mbomaite amháin agus 23 soicind! Ní raibh ach soicind amháin idir buaiteoir na curiarrachta domhanda i mbliana agus buaiteoir na bliana seo caite. Tá lúcháir orainn gur éirigh le Dineka an teideal a thabhairt léi.”
Seo anois an cúigiú bliain den chomórtas a bheith ar siúl i bportaigh na hÉireann.
“Tá an ócáid agus an comórtas ag dul ó neart go neart,” arsa Declan. “I mbliana bhí sleamhnú láibe 80 troigh in airde againn, liathróid zorb inar féidir le beirt dul isteach ann agus téann sé ag casadh síos an cnoc.
Gan trácht ar an jacuzzi speisialta a dhéanann maitheas don chraiceann gan aon chlóirín istigh ann – an t-aon rud amháin faoi ná nach raibh teas ar bith ann!”
Tháinig na hiomaitheoirí éagsúla do rás na bliana seo ó gach cearn den tír, agus bhí rannpháirtithe eile ann ón Ghearmáin, ón Eilvéis agus ó Cheanada go fiú.
Agus mé ag caint le Declan, bhí mé fiosrach maidir le cé chomh dáiríre is atá an comórtas.
“Tá sé lán dáiríre, tagann daoine ar ais bliain i ndiaidh bliana ag iarraidh a gcuriarrachtaí pearsanta a mbriseadh,” ar seisean. “Tá sé chomh mór leis na trí- atlain a mbíonn chuile dhuine craiceáilte ina ndiaidh na laethanta seo. Bhí trí scór againn san uisce i mbliana agus níos mó ná 500 sa lucht féachana.”
Sa deireadh thiar thall ba í Ruth McDonagh as Baile Átha Cliath a bhuaigh craobh na mban, í ag críochnú an chúrsa in dhá bhomaite agus 17 soicind. Agus ar thaobh na bhfear, d’éirigh le Will Martin Smith as Cill Dara an bua a fháil le ham gasta de dhá bhomaite agus 29 soicind.
Beidh an dá bhuaiteoir mar ionadaithe lanois ar son an deiscirt sa mhórchomórtas a bheas thall sa Bhreatain Bheag i mí Lúnasa na bliana seo chugainn. Tá comórtas mar an gcéanna ann le haghaidh thuaisceart na tíre i nDún Geanainn, Contae Thír Eoghain, gach mí Iúil.
In éineacht leis an dúshlán, an chraic agus an spraoi, ceann de na rudaí is fearr faoin chomórtas ná go mbíonn an t-airgead uilig – ¤1,500 – á thabhairt d’Ospidéal Mhuire na Leanaí, Cromghlinn.
Tá mé chun dul anois agus roinnt den mhóin atá bainte againn i mbliana a chur sa tsornóg agus dul a chuardach mo shnorcal agus mo lapaí. Beidh mé réidh le dul chuig an phortach ar an bhliain seo chugainn i mBaile na Lorgan, Contae Mhuineacháin, Dé Sathairn 13 Meán Fómhair 2014, le haghaidh an ráis mhóir
Agus tá mise a rá leat, ní bheidh focal ráite as bealach agam faoi shult agus spraoi an phortaigh go brách!
Tuilleadh eolais le fáil ar irishbogsnorkelling.com
