Má tá m’ailt roimhe seo léite agat, beidh a fhios agat gur fearr liom plé a dhéanamh ar chinn scríbe i bhfad i gcéin, ó thránna na Téalainne go bailte sléibhe Mharacó. San alt seo, áfach, teastaíonn uaim cur síos a dhéanamh ar áit éigin níos gaire don bhaile, agus níos gaire fós do mo chroí.
Is í cathair mheánaoiseach Chill Chainnigh baile dúchais m’athar agus is iomaí cuairt a thug mé uirthi i m’óige. Cé gur fhás mé aníos i mBaile Átha Cliath, mhothaigh mé go láidir gurb í an Chathair Mharmair, inar chaith mé an oiread sin deireadh seachtaine suaimhneacha, m’fhíorbhaile. Bíonn a sráideanna casta chomh tarraingteach céanna ar lá samhraidh bríomhar agus a bhíonn siad ar oíche gheimhridh dhorcha nuair nach gcloistear gíog ná míog.
Is é a caisleán ollmhór an chéad fhoirgneamh a thugtar faoi deara ar chathairdhreach Chill Chainnigh. Tógtha den chéad uair sa bhliain 1195, chuidigh athchóirithe agus tochaltáin leis an gcaisleán a choimeád slán agus mórga.
Athchóiríodh an taobh istigh rachmasach, agus inniu tugann sé léargas ar stair thiarnúil Chill Chainnigh chomh maith le himeachtaí agus taispeántais ealaíne a óstáil. Timpeallaithe ag ollghairdíní, níl aon láthair níos síochánta ar thráthnóna samhraidh leisciúil ná ceann dá dtuláin, ag blaiseadh atmaisféar gealgháireach daoine áitiúla agus turasóirí araon.
Tá cumasc stíl ailtireachta Chill Chainnigh spéisiúil agus stáidiúil, ag soláthar léargas ar stair ilghnéitheach na cathrach agus tá cúpla dearadh suntasach ar a sráideanna. Is leid ar stair mheánaoiseach Chill Chainnigh iad na foirgnimh arda chaola atá ar gach taobh de na sráideanna lúbacha. Tá aird tuillte ag a struchtúir Ghotacha freisin, leithéidí Ardeaglais Naomh Cainneach atá go hálainn ar fad. Mar bhuille scoir, cuireann na tithe Seoirseacha de dhéantús brící dearga ar Shráid na Parlaiminte le galántacht na cathrach. Tá pailmseist agus imprisean buan grástúlachta cruthaithe ag an meascán stíl i gCill Chainnigh ár linne.
Tá saol na n-ealaíon spleodrach i gCill Chainnigh. Ritheadh Féile na nEalaíon Chill Chainnigh gach Lúnasa sa chathair ó bhí 1974 ann, nuair a chuir Séamus Heaney tús leis an ócáid. Déantar ceiliúradh ar an gceol, an drámaíocht, an litríocht, agus na hamharc-ealaíona. Bhíodh taibheoirí na féile a raibh cáil dhomhanda orthu chomh héagsúil dá gcéile le filí cúirte agus cruitchláraithe.
Fógraíonn an fhéile choiméide Cat Laughs tús an tsamhraidh i mí an Mheithimh, ag scaipeadh spraoi agus gáire. Maidir le ceol, tarraingíonn an Roots Festival fathaigh na ngormacha, ceol tíre, agus Americana go dtí an chathair. Tugann soilse teolaí Fhéile na Nollag áilleacht fhéiltiúil ar oícheanta feanntacha an gheimhridh.
Ainmnithe le Cumann Bialanna na hÉireann mar phríomhchathair cócaireachta na tíre, is príomhionad bia táirgthe go háitiúil é Cill Chainnigh. Sa Chathair Mharmair tá Campagne lena réalta Michelin agus tairgeann Rive Gauche cócaireacht Fhrancach ghalánta. Is gnó teaghlaigh é Ristorante Rinuccini in aice léi, ag cur ar fáil bia Iodálach sómasach le tríocha bliain anuas. Is pâtisserie iontach Párasach é Cakeface lena milseoga áille agus bácálann bácús Arán an t-arán taos géar is fearr sa tír, dar liomsa.
Tá flúirse anseo le féachaint thart uirthi amuigh den chathair féin. Is deis í pluais Dearc Fhearna breathnú thart ar dhomhan aolchlocha faoi thalamh le haolchuisní agus aolchoinnle iontacha. Is iad Gairdíní Chluain Dúin an chonair suaimhnis coillteach i gcroí na tuaithe, suite ar eastát ón 18ú haois. Tá na sráidbhailte gleoite Inis Tíog agus Gráig na Manach den chéad scoth le haghaidh turais sa tráthnóna.
Tá siamsaíocht oíche Chill Chainnigh follasach óna hiliomad tithe tábhairne teolaí. Ainmníodh gastraphub Left Bank mar an beár is fearr in Éirinn sa bhliain 2019. Athchóiríodh an t-iarhalla baincéireachta le stíl Victeoiriach álainn,agus tá an bia den scoth. Bunaíodh Kyteler’s Inn sa bhliain 1324, agus meallann scéal draíochta Alice Kyteler na scórtha duine. Is rogha é Sullivan’s Taproom le haghaidh beoir ceirde, agus tairgeann an turas Smithwick’s Experience léargas ar a bpróiseas táirgthe.
Is cathair mhór siopadóireachta í Cill Chainnigh ina dtairgeann a búitíceanna lámhcheardaíocht álainn. Tá an tIonad Dearaidh Chill Chainnigh lán le ceardaíocht Éireannach ar ardchaighdeán. Chomh maith leis seo, cuireann sé siúlóid sna Gairdíní an Bhuitléaraigh ar fáil. Is féidir bronntanais agus maisiúcháin seanré agus art déco a fháil sa siopa stíliúil Yesterday’s freisin.
Dar le roinnt daoine, tá Cill Chainnigh ceangailte go láidir leis an iománaíocht. I bPáirc Uí Nualláin a bhíodh coimhlintí fíochmhara agus na himreoirí is cumasaí (gan trácht ar Bruce Springsteen agus Bob Dylan!) i rith a staire gradamaí. Tá Cill Chainnigh ar bharr an rolla onóra iománaíochta le 36 craobh na hÉireann buaite acu. Tá sé suntasach go dtagann an bheirt iomaitheoirí le haghaidh an imreora is fearr riamh – Henry Shefflin agus T.J. Reid – ó Sheamróga Bhaile hÉil i ndeisceart Chill Chainnigh. Léiríonn na Cait ionúine luas agus scil an spóirt pháirce is tapúla ar domhan, agus tá a fhréamhacha leabaithe go domhain i bpobail áitiúla.
Is minic a dhéantar dearmad ar chathair Chill Chainnigh do chuairteoirí ar an oirdheisceart, ag dul chuig seoda cois cósta i Loch Garman agus Port Láirge ina hionad. Tairgeann saibhreas cultúrtha na Cathrach Marmair suíomh foirfe le haghaidh sos deireadh seachtaine, áfach. Óna gaisce cócaireachta agus a féilte spleodracha, a cumasc ailtireachta ar leith, agus a stair spóirt mór le rá, is foinse fuinnimh agus dinimicis í Cill Chainnigh. Tá áit speisialta i mo chroí ag a sráideanna meánaoiseacha, agus tá súil agam go leanfaidh cuairteoirí leo ag baint taitneamh as a háilleacht agus a spiorad go ceann na mblianta.
